Ngày hôm qua, VTV có đưa lên hẳn chương trình thời sự lúc 19h một đoạn clip, phê phán hai ông Chu Hảo và Lê Mã Lương khá nặng nề, với cái tít là Bệnh công thần. Trước đó một ngày, báo QĐND cũng có một bài có nội dung gần giống, nhằm đánh ông Lê Mã Lương. Đồng thời, một số anh em bò đỏ, chắc được chỉ đạo, cùng đấu tố ông Lương với lý do tương tự.
VTV, như thường lệ, chơi kiểu đấu tố một chiều, lại cố tình làm mờ hình ảnh ông Lê Mã Lương, cũng không dám nêu tên ông, nhưng sự ám chỉ thì rất rõ ràng.
VTV còn cố tình so sánh hai ông với ông tướng về hưu trong Cần Thơ chửi CSGT với cái ý công thần là đánh lận con đen khá dốt nát. Hai trường hợp này là hoàn toàn khác nhau. Ông tướng miền Tây là lợi dụng chức vụ cũ để ra oai, nạt nộ nhân viên công lực đang thực thi pháp luật. Còn đây là hai ông đang góp ý với đảng.
Nếu chỉ xem VTV thì rất dễ bị định hướng, vì VTV không hề nêu lý do, bối cảnh dẫn đến những phát biểu của hai ông.
Thực ra hai ông này bị đấu tố là do đã phát biểu tương đối nhạy cảm tại một cuộc hội thảo do cơ quan nhà nước tổ chức ngày 6/10. Nội dung sơ bộ về cuộc hội thảo xem ở đây https://www.bbc.com/vietnamese/vietnam-49920445
Ông Chu Hảo có đề nghị VN phải kiện TQ và nên có hợp tác quốc phòng với Mỹ. Cá nhân mình thấy phát biểu của ông thẳng thắn và khá chừng mực, đúng nội dung cuộc hội thảo.
Còn tướng Lê Mã Lương thì phát biểu hơi lan man, nhưng lại rất nhạy cảm, khi ông chỉ trích các lãnh đạo Bộ QP hiện nay không biết đọc bản đồ (quân sự), chỉ được cái nhiều tiền! Ông còn đe là sẽ đưa CCB tới “hỏi tội” Bộ NG nếu để mất Tư Chính…
Mình cho là ông ấy cũng hơi ngoa, bản đồ thì có gì là khó đọc đâu. Chắc ý ông ấy là lãnh đạo Bộ QP bây giờ không phải xuất thân là tướng đánh trận mà là tướng ný nuộn. Thường mấy ông đánh trận hay coi thường mấy ông thuần túy chính ủy.
Còn việc hỏi tội Bộ NG, mình cho là không chính xác, đánh hay nín là do chỉ đạo của BCT, quân ủy Trung ương hết. Bộ Ngoại giao cũng chỉ ăn theo nói leo thôi.
Ngay cả nhận định của ông Lương là lo ngại TQ đánh chiếm Tư Chính rồi chiếm hết các đảo của VN mình cũng cho là ông ấy không rành về mối quan hệ VN – TQ lắm. Như mình đã phân tích, sẽ chẳng có thằng nào dám nổ súng tầm này đâu.
Mấy hôm nay, đội ngũ DLV và 1 số tướng tá về hưu cũng được chỉ đạo đấu tố tướng Lương khá nặng nề. Có ông còn kể chuyện nói xấu quá khứ của ông Lương, hồi còn đương chức. Đây là bài đả kích cá nhân, đánh dưới thắt lưng khá là kinh điển của báo chí CM. Hay gặp ở báo CAND, ANTG, QĐND…
Phải thấy rằng buổi hội thảo trên là do một cơ quan nhà nước tổ chức một cách công khai, chính thống và có lời mời các nhân sĩ, trí thức tham gia phát biểu, mình đoán là hai ông nói trên cũng được mời tham dự. Thế nhưng, khi hai ông phát biểu thẳng thắn thì lại bị Tuyên giáo và Tuyên huấn QĐ đập, cả ông Trọng cũng chửi bóng gió.
Thế hóa ra, người ta tổ chức hội thảo như vậy là để làm chim mồi, giống phong trào Trăm hoa đua nở do Mao tổ chức ngày xưa, nhử cho trí thức tự do phát biểu ý kiến rồi đánh những ai lộn lề! Cũng gần giống vụ Nhân văn Gia phẩm ngày xưa.
Chơi kiểu này thì lần sau ai thèm tham gia các cuộc hội thảo góp ý cho đảng nữa?
Ông Phạm Thắng Nam đưa tin, Hải Dương 8 bắt đầu thực hiện đường khảo sát thứ 21. Vào lúc 3h20′ sáng 22-10-2019, Hải Dương 8 bắt đầu di chuyển lên phía Bắc, song chạy dọc vùng biển từ Bình Định đến Ninh Thuận. Ông Nam nhận định, nhiều khả năng HẢI DƯƠNG 8 sẽ thực hiện đường khảo sát thứ 21, của vùng khảo sát mới, được gọi là phân vùng C, thuộc vùng Khảo sát IV.
Phân vùng khảo sát mới này “sẽ chạy dọc theo bờ biển Nam Trung bộ của Việt Nam, như phân vùng A và có một phần nằm ‘đè lên’ Phân vùng A. Phân vùng C nói trên sẽ chạy theo hướng Nam-Bắc, Bắc-Nam và đi qua phần bên phải của các lô (block) thăm dò-khảo sát dầu khí ở Nam Trung bộ của VN, nhưng vừa qua TQ nhận (vơ) là của mình”.
Vị trí của tàu Hải Dương Địa Chất 8 vào rạng sáng 22/10/2019. Nguồn: FB Phạm Thắng Nam
Vào lúc 1h40’ chiều 22/10/2019, Hải Dương 8 đã sắp hoàn thành đường khảo sát thứ 20 chạy dọc bờ biển Nam Trung Bộ. Nguồn: FB Phạm Thắng Nam
Ông Nam cho biết, Hải Dương 8 quay đầu đổi hướng, chạy theo hướng đông bắc. Lúc 6h26’ chiều 21/10, thay vì rẽ lên theo hướng tây bắc như các đường khảo sát chạy dọc bờ biển Nam Trung Bộ trước đó, Hải Dương 8 đổi hướng và chạy theo hướng đông bắc. Ông Nam dự đoán, có thể Hải Dương 8 quay về Đá Chữ Thập để tiếp nhiên liệu và nhu yếu phẩm, hoặc thực hiện một vùng khảo sát mới trong vùng đặc quyền kinh tế (EEZ) của Việt Nam.
Trang Dự án Đại Sự Ký Biển Đông xác nhận, lúc 18h26′ tối 21/10-2019, sau đi thẳng xuống phía nam, cách đảo Phú Quý khoảng 107 hải lý, thì tàu Hải Dương 8 đã quay mũi hướng lên phía đông bắc. “Rất có thể tàu Hải Dương Địa Chất 8 không thay đổi khu vực khảo sát mà chỉ kéo dài phạm vi khảo sát thêm khoảng 50 hải lý xuống phía nam theo trục khảo sát Bắc – Nam”.
Trang này nhận định: “Trung Quốc có thể tự mình quyết định thích khảo sát ở đâu thì khảo sát, đi theo mô hình nào là họ quyết định, trong vùng biển Việt Nam, dù vẫn giới hạn trong phạm vi yêu sách đường chín đoạn. Hôm nay đã bước sang ngày thứ 112, tàu Hải Dương Địa Chất 8 được hộ tống bởi các tàu hải cảnh vũ trang hạng nặng và dân quân biển xâm phạm vùng biển Việt Nam”.
Tối 21/10/2019, tàu Hải Dương Địa Chất 8 di chuyển theo hướng đông bắc sau khi hoàn thành đường khảo sát thứ 20 trong lần xâm phạm thứ 4 vào EEZ của Việt Nam. Nguồn: DA ĐSK Biển Đông
Kênh South China Sea Chronicle Initiative có clip, tổng hợp chuyển động của tàu Hải Dương 8 từ ngày 27/9/2019, khi tàu rời Đá Chữ Thập để bắt đầu đợt xâm phạm thứ 4, với phạm vi mở rộng hơn, kéo dài trên 200 hải lý từ vùng biển Phan Thiết tới Bình Định, vào tới sát mép ngoài yêu sách đường lưỡi bò và chỉ cách bờ biển Việt Nam khoảng 60 – 80 hải lý:
Trong lúc Hải Dương 8 của Tàu Cộng đang hoành hành ở vùng biển Việt Nam, liên tục khảo sát trong vùng đặc quyền kinh tế nước ta gần bốn tháng qua, thì đoàn đại biểu quân sự cấp cao Việt Nam kéo qua Trung Quốc khai mạc Diễn đàn Hương Sơn Bắc Kinh lần thứ 9, VOV đưa tin. Đoàn đại biểu này do Đại tướng Ngô Xuân Lịch, Ủy viên Bộ Chính trị, Phó Bí thư Quân ủy Trung ương, Bộ trưởng Bộ Quốc phòng dẫn đầu, tham dự diễn đàn Hương Sơn.
Bộ trưởng Ngô Xuân Lịch phát biểu tại Diễn đàn. Ảnh: VOV
Bộ trưởng Ngô Xuân Lịch tiếp tục hô khẩu hiệu tại diễn đàn: “Vấn đề Biển Đông phải được giải quyết bằng biện pháp hòa bình, không sử dụng vũ lực, đe dọa sử dụng vũ lực, trên cơ sở luật pháp quốc tế, tôn trọng lợi ích hợp pháp của mỗi nước với tinh thần đối tác, vì trách nhiệm cộng đồng. Việt Nam cam kết sẽ nỗ lực cùng các nước thúc đẩy hợp tác nhằm xây dựng Biển Đông thành một khu vực hòa bình, ổn định và phát triển, vì lợi ích chung của tất cả các nước trong và ngoài khu vực”.
Ông Mẫn cho biết, “vẫn còn nhiều vấn đề cử tri, nhân dân băn khoăn, lo lắng như: Tác động của chiến tranh thương mại giữa một số nước lớn; những diễn biến phức tạp ở Biển Đông, vi phạm nghiêm trọng chủ quyền, quyền chủ quyền và quyền tài phán của Việt Nam”.
VnExpress đưa tin: Ôtô Trung Quốc bán tại Việt Nam có bản đồ đường lưỡi bò. Các loại xe ôtô Zotye, BAIC… do Trung Quốc sản xuất, bán sang Việt Nam, bị phát hiện cài sẵn phần mềm bản đồ định vị “đường lưỡi bò” nhưng không sử dụng được.
Bản đồ hình lưỡi bò trên chiếc Zotye T600. Ảnh: Mạnh Đức/ VNE
Báo Tiền Phong đặt câu hỏi: Ôtô Trung Quốc bán tại Việt Nam có “đường lưỡi bò”: Xử lý thế nào?“Nhiều người dân bức xúc, chỉ việc cố tình cài ‘đường lưỡi bò’ phi pháp vào định vị xe là đã vi phạm trắng trợn chủ quyền biển đảo của Việt Nam, cần phải dừng ngay việc đăng kiểm cũng như không cho lưu hành các loại xe này. Thậm chí có người còn rất gắt gao: ‘Tẩy chay cái đường lưỡi bò. Phạt công ty bán xe có bản đồ này thật nặng. Không thể nói là sơ suất‘.”
Zing có bài của nhà nghiên cứu Nicholas Chapman: Trung Quốc đang vung tiền vẽ ‘đường lưỡi bò’ khắp nơi. Việt Nam và một số nước ASEAN cấm chiếu phim “Everest – Người tuyết bé nhỏ”, ông Chapman nhận định: “Ảnh hưởng của Trung Quốc đối với Hollywood có thể sẽ vượt xa hình dung của nhiều người”. Nhiều bộ phim hành động gần đây của Mỹ thoát cảnh trở thành “bom xịt” là nhờ thị trường Trung Quốc.
Tác giả Chapman chỉ ra, chiến dịch truyền thông của thế lực bá quyền Bắc Kinh là “chiến dịch mang tính nhất quán” dù có biểu hiện rất đa dạng, từ các chi tiết trên phim ảnh cho tới quần áo, hộ chiếu, xe hơi có bản đồ định vị thể hiện “đường lưỡi bò”.
RFI đặt câu hỏi: Tại sao Nhà Lịch Sử Châu Âu trưng bày bản đồ “đường lưỡi bò” Trung Quốc? Đó là vụ bản đồ có đường 9 đoạn do Trung Quốc xuất bản được trưng bày trong Nhà Lịch Sử châu Âu (House of European History), thuộc Nghị viện châu Âu, tại Brussels, Bỉ, từ năm 2017. Đến ngày 19/10/2019, bản đồ này vẫn được trưng bày trong khu vực Cartographier l’Europe.
Bà Smilansky giải thích: “Với tư cách là một bảo tàng, chúng tôi trưng bày những hiện vật truyền tải một tư tưởng mà chúng tôi không theo. Trong trường hợp này, bản đồ đó được giới thiệu theo đúng bản đồ mà Trung Quốc phát hành. Chúng tôi đặt tấm bản đồ vào khu vực đó (Vẽ bản đồ châu Âu) chỉ nhằm mục đích duy nhất là giới thiệu một tấm bản đồ song song với các bản đồ mà châu Âu nằm chính giữa… Tấm bản đồ được trưng bày chỉ nhằm mục đích đó, và hãy tin rằng chúng tôi không có ý gì khác”.
Hiện nay, nhà cầm quyền cộng sản trong nước cấu kết với Ban Trị sự Phật Giáo Hòa Hảo quốc doanh, đang tu sửa làm thay đổi hình dạng Chùa An Hòa, tức An Hòa Tự, còn gọi là Chủa Thầy (thuộc huyện Phú Tân, tỉnh An Giang). An Hòa Tự là ngôi chùa cổ kính, nguyên thủy nơi Đức Thầy Huỳnh Phú Sổ khai sáng đạo PGHH, nên gọi là Chùa Thầy, mà toàn thể tín đồ PGHH đến hành hương hằng năm vào dịp Lễ khai đạo ngày 18-5 âm lịch. Đây là âm mưu của CS muốn xóa bỏ di tích cũ của đạo PGHH.
Âm mưu nầy được đồng đạo Nguyễn Ngọc Tân, Tổng vụ trưởng Tổng vụ Truyền thông và Liên lạc Giáo Hội Phật Giáo Hòa Hảo Thuần Tuý, đưa tin báo động trước dư luận trong và ngoài nước. Ban Trị sự Giáo Hội PGHH Thuần tuý không theo Ban trị sự PGHH quốc doanh do nhà nước cộng sản kiểm soát.
Công an xã Đông Thành huyện Bình Minh, tỉnh Vĩnh Long liền gởi giấy mời đồng đạo Nguyễn Ngọc Tân đến làm việc với công an địa phương vào ngày thứ Hai 21-10-2019. Lý do ghi rằng “trao đổi hoạt động của bản thân trong thời gian gần đây có liên quan đến an ninh Quốc gia”. Một cư sĩ đạo PGHH cô thân cô thế ở vùng quê không có một tấc sắt trong tay, làm gì mà liên quan đến an ninh quốc gia?
Lâu nay, công an thường bắt giam, đánh dập, ngược đãi tín đồ của Giáo Hội PGHH Thuần Tuý, vì hoạt động bảo vệ Giáo Hội. Công an Vĩnh Long đã từng đánh chết anh Nguyễn Hữu Tấn, một tín đồ PGHH, cách đây trên hai năm, cắt cổ anh Tấn và vu họa là anh Tấn tự tử, rồi đem thi thể anh Tấn trả lại cho gia đình tại địa phương xã Đông Thành, huyện Bình Minh, tỉnh Vĩnh Long, buộc gia đình phải chôn liền để phi tang.
Chúng tôi xin loan báo rộng rãi tin này và rất mong mọi người quan tâm chia sẻ, nhằm ủng hộ tinh thần cho đồng đạo Nguyễn Ngọc Tân đang gặp khó khăn. Kèm theo đây là photocopy thư mời của công an huyện Bình Minh, xã Đông Thành, tỉnh Vĩnh Long.
Có lẽ chẳng ai tin cái chết của Thứ trưởng Bộ GD&ĐT Lê Hải An là do té ngã, rơi từ tầng 8 trụ sở Bộ GD&ĐT xuống sân. Rất nhiều người nêu ý kiến, đòi hỏi các cơ quan chức năng phải điều tra làm rõ nguyên nhân thật của cái chết bí ẩn này… Nhưng tôi đoán rằng, mọi bí mật đã theo người chết vào lò hỏa thiêu hết rồi, không được nhắc đến chuyện này nữa!
Đó là tình trạng chung của những cái chết bí ẩn ở chế độ này. Dường như có một thế lực bí ẩn nào đó, đã chỉ đạo, kết luận trước khi thông báo nguyên nhân của những cái chết này, cho chết kiểu gì thì chỉ được công bố đúng như vậy.
Đến như Chủ tịch Hồ Chí Minh chết ngày 2/9/1969 mà thông báo là chết ngày 3/9. Mãi sau này, phải khó khăn lắm mới nói lại chính xác là chết ngày 2/9, đúng ngày Tuyên ngôn Độc lập… Nhưng sai sót “kỹ thuật” này không có gì nghiêm trọng bằng nguyên nhân cái chết.
Nguyên nhân cái chết mới đây của ông Trần Đại Quang, Chủ tịch nước cũng không rõ. Ông Nguyễn Quốc Triệu, Trưởng ban chăm sóc sức khỏe trung ương có tiết lộ, ông Quang bị nhiễm virus lạ, chưa có thuốc chữa… Nhưng sau đó ông Triệu bị mất tăm cùng với con virus lạ luôn. Thế là chẳng ai biết ông Quang chết vì cái gì, có ai liên quan đến cái chết này?
Ngay mới đây, cái chết của em học sinh lớp Một trường Gateway, được cơ quan điều tra kết luận là chết do bị quên trên xe ô tô. Dù bao nhiêu người thắc mắc về những chứng cớ vô lý, yêu cầu xác minh lại cho đúng nguyên nhân cái chết của cháu bé, những tất cả như vô vọng… Lạ lùng thế đấy!
Vụ Đỗ Cường Minh bắn chết ông Phạm Duy Cường, bí thư tỉnh ủy và Ngô Ngọc Tuấn Chủ tịch HĐND tỉnh Yên Bái, rồi tự sát bằng cách tự bắn vào gáy mình, gây chấn động xã hội và biết bao nhiêu câu hỏi. Nhưng ba vị đều được chôn cất nhanh chóng cùng với những bí mật mang theo…
Vụ ông Nguyễn Bá Thanh đang “tau vẫn khỏe” rồi nhiễm chất độc gì mà sang tận Mỹ cũng không chữa được, vẫn là bí mật. Ông bị nhiễm chất độc gì? Do đâu? Vì sao? Bao nhiêu câu hỏi, không lời đáp. Cứ để cho người dân tha hồ bàn tán, tưởng tượng…
Đặc biệt, gia đình những người quá cố này đều im lặng trước những kết luận của các cơ quan chức năng đã công bố, không ai lên tiếng đòi hỏi phải điều tra làm rõ… Chắc họ đều được các cơ quan liên quan “quán triệt sâu sắc” rồi. Chỉ riêng con gái ông Nguyễn Bá Thanh có làm bài thơ khóc cha với đôi lời oán trách chung chung.
Đó là những vụ điển hình, gây xôn xao dư luận xã hội, chứ những cái chết “ĐÚNG QUY TRÌNH” của các quan chức “cần phải chết” thì dân cũng không bàn tán nhiều lắm.
Các quan chức còn như vậy, nên nhiều cái chết của dân thường đành cam chịu với những kết luận, như: Do rửa bát không sạch, bị bạn tù đánh chết; do té ngã đập đầu vào phòng giam, tử vong; do tử tự bằng thây thun quần…
Đến ngay trả lời giữa Quốc hội được truyền hình trực tiếp cho toàn dân xem, mà ông tướng công an của Hà Nội còn nói ráo hoảnh: Ông Lê Đình Kình bị gẫy chân là do người nhà giằng kéo khi lực lượng công an đưa ông lên ô tô… Thế thì điều gì họ chả “kết luận” được!
Cho nên đừng mong gì làm rõ nguyên nhân của những cái chết bí ẩn trong thể chế này.
Tấm ảnh Ban công nơi ông Lê Hải An té ngã, rơi xuống sân. Photo Courtesy
Những bức ảnh và video clip mà ngư dân Quảng Ngãi vừa ghi được cảnh chiếc tàu ngầm hạt nhân đen trũi khổng lồ treo cờ Trung Quốc đang “kè sát” chiếc tàu cá loại giã cào nhỏ bé của của mình ở Hoàng Sa, mới đây đã xuất hiện trên truyền thông thế giới. Báo chí nước ngoài đang đặt dấu hỏi về động cơ nào khiến tàu ngầm hạt nhân Trung Quốc “trồi lên” giữa tàu cá Việt Nam ở Biển Đông?
Hôm qua, tôi có cuộc trò chuyện với những ngư dân Nghĩa An – Quảng Ngãi vừa trở về từ bãi Tư Chính. Vùng đặc quyền kinh tế và thềm lục địa của ta, nơi mà phía Trung Quốc đang liên tục ngang nhiên tiến hành các hoạt động thăm dò phi pháp. Bà con ngư dân than vì tổn thất kinh tế quá nặng nề, khi bị bầy tàu cá giả dạng đông kịt của Trung Quốc quấy phá, xông tới xéo nát lưới, còn dọa đâm chìm tàu. Mỗi tấm lưới trị giá gần 900 ngàn đồng. Đánh bắt cá chuồn, mỗi tàu mỗi lần đều phải rải xuống biển tới 400 tấm như vậy. Thật xót xa!
Không chỉ ngư dân, mà cử tri cả nước cũng đang bày tỏ nỗi lo lắng về chủ quyền Biển Đông bị xâm phạm. Điều đó đã được thể hiện trong báo cáo tổng hợp ý kiến, kiến nghị của cử tri và nhân dân gửi đến Quốc hội thông qua Ủy ban T.Ư MTTQ Việt Nam.
Sáng qua, 21/10, tại phiên khai mạc kỳ họp thứ 8, Quốc hội khóa 14, về vấn đề Biển Đông, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc khẳng định: “Đảng và Nhà nước ta đã nhất quán chủ trương những gì thuộc về độc lập, chủ quyền, toàn vẹn lãnh thổ chúng ta không bao giờ nhân nhượng”. Trong diễn văn khai mạc kỳ họp, Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kin Ngân cũng nhấn mạnh Quốc hội sẽ nghe báo cáo về tình hình Biển Đông. Với phương châm “kiên quyết, kiên trì bảo vệ chủ quyền, lãnh thổ Quốc gia”.
Trước đó, tiếp xúc cử tri tại Hà Nội, Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng khẳng định: “Làm sao đất nước yên bình tiến lên nhưng phải giữ vững độc lập chủ quyền. Cố gắng giữ quan hệ cho tốt nhưng cái gì thuộc về độc lập chủ quyền dân tộc, ta không bao giờ nhân nhượng, tinh thần của ta là quyết chiến, quyết thắng”.
Thông điệp về Biển Đông cũng đã được nhấn mạnh nhiều lần trong các cuộc tiếp xúc cử tri nhiều địa phương của nhiều lãnh đạo Đảng, Quốc hội, Chính phủ, các Ban ngành trung ương. Đều là những phát ngôn nhất quán, mạnh mẽ, cương quyết trên cơ sở gìn giữ môi trường hòa bình để phát triển.
Trong khi đang xâm phạm trắng trợn thềm lục địa của Việt Nam, nhưng tại Diễn đàn Hương Sơn Bắc Kinh khai mạc sáng qua 21/10 với chủ đề “Duy trì trật tự quốc tế và xây dựng hòa bình ở khu vực châu Á – Thái Bình Dương”, Bộ trưởng Quốc phòng Trung Quốc Ngụy Phượng Hòa lại một lần nữa ngụy biện. Khi tuyên bố hầu như toàn bộ Biển Đông “đều là lãnh thổ cố hữu của Trung Quốc”. Bất chấp sự thật lịch sử, bằng chứng pháp lý, cũng như các Công ước quốc tế khẳng định chủ quyền không thể tranh cãi của Việt Nam ở hai quần đảo Trường Sa và Hoàng Sa. Bất chấp sự phản đối của các quốc gia láng giềng và cộng đồng quốc tế.
Tàu ngầm hạt nhân mang tên lửa đạn đạo “chèn” bên chiếc tàu cá cũ kỹ nhỏ xíu của ngư dân Việt Nam hôm nọ nơi Hoàng Sa, đó có phải là cách “yêu chuộng hòa bình” mà Trung Quốc vẫn luôn miệng tuyên bố?!
Tôi gọi điện cho mấy đứa cháu họ trong quê Bình Sơn (Quảng Ngãi). Đều là những gã trai ngư dân dẻo dai với bão tố, gian nguy suốt bao nhiêu năm nơi Hoàng Sa, Trường Sa. Hỏi về vụ tàu ngầm, chúng nó đều biết. Hỏi mai mốt có ra lại biển nữa, không, chúng nó đều đáp “Ra chứ bác! Chuyện nhỏ, quen rồi!”.
“Cần phải nhận thức rõ ràng rằng, lãnh đạo Trung Quốc bao đời vẫn xem thiên hạ là chư hầu của họ, tất cả các học thuyết phát triển của họ dù vay mượn từ bên ngoài cũng đều phục vụ cho việc làm bá chủ thiên hạ mà trước hết là thôn tính các nước lân bang hèn kém. Nếu các nước nhỏ lệ thuộc vào ý thức hệ của họ, xem đây là tầm nhìn chung, sẽ dẫn đến lệ thuộc, mất tính độc lập trong tư duy. Do không có một tầm nhìn độc lập và chủ động thì cuối cùng sẽ bị rơi vào bẫy, phục tùng thiên hạ quan của họ”.
Tác giả cho rằng các bước đi hiện tại của lãnh đạo quốc gia nên được đặt trong một tầm nhìn dài hạn, chủ động hướng đến một di sản gồm một ý thức dân tộc độc lập, một non sông phát triển vững bền, một Việt Nam cường thịnh đủ sức răn đe đối với bất cứ thế lực bành trướng nào, đặc biệt từ Trung Quốc.
Đánh giá các tranh luận, trao đổi thời gian gần đây trên các phương tiện truyền thông, qua mạng xã hội và một phần qua báo chí chính thống về sự ngang ngược của Trung Quốc đối với các nước nhỏ hơn trong khu vực – đặc biệt với Việt Nam, Trung Quốc đã tỏ ra không chút kiêng dè, ngang nhiên xâm phạm vùng đặc quyền kinh tế, thềm lục địa của Việt Nam – người viết cảm nhận mối quan hệ giữa quá khứ, hiện tại và tương lai của đất nước, và nhận thấy có ảnh hưởng nhân quả của hoàn cảnh đất nước đến tâm thế, đến tầm nhìn của trí thức, doanh giới và chính quyền, từ đó hình thành nên di sản của họ cho tương lai đất nước (tác giả nhấn mạnh hai thành phần trí thức và chính quyền như đại diện cho dân một nước).
Tác giả cho rằng các bước đi hiện tại của lãnh đạo quốc gia nên được đặt trong một tầm nhìn dài hạn, chủ động hướng đến một di sản gồm một ý thức dân tộc độc lập, một non sông phát triển vững bền, một Việt Nam cường thịnh đủ sức răn đe đối với bất cứ thế lực bành trướng nào, đặc biệt từ Trung Quốc.
Hoàn cảnh, tâm thế và tầm nhìn
Cha ông ta hay nói cái khó bó cái khôn; nghèo sinh hèn. Đây là đúc kết phổ biến ở góc độ cá nhân, gia đình. Nói “phổ biến” vì một mặt không hẳn sẽ đúng với mọi cá nhân, gia đình gặp khó, và mặt khác có người không gặp khó vẫn không khôn hay giàu nhưng vẫn hèn.
Có những cá nhân, gia đình tuy nghèo nhưng tâm thế không hèn, quyết chí vươn lên, vượt qua số phận vì bản thân (nếu là cá nhân) và bố mẹ (nếu là gia đình) có được tầm nhìn – nhận thấy được cơ hội và kỳ vọng vào thay đổi trong tương lai, giữ vững cơ nghiệp, bí quyết gia truyền… hay đơn giản là tập trung vào sự học, tránh những cám dỗ tiền bạc nhất thời chẳng hạn, thì cá nhân, gia đình đó sẽ tuy nghèo mà không hèn, thoát khỏi cảnh nghèo, có được sự kính trọng từ bên ngoài, nhờ vào quyết tâm và tầm nhìn của mình. Có tầm nhìn sẽ giúp họ có quyết tâm vì đã rõ con đường.
Đó là góc nhìn cá nhân, gia đình. Ở phương diện quốc gia, một quốc gia là tổng thể các gia đình, lãnh đạo quốc gia không được cho phép mình hèn kém vì nếu thế sẽ làm quốc gia hèn kém. Lãnh đạo quốc gia không được thiếu tầm nhìn, vì nếu thế sẽ làm bại hoại cả một dân tộc. Không thể như cá nhân hay gia đình bị cái khó bó cái khôn, nghèo hèn, quốc gia có thể có những lúc nghèo nhưng không thể hèn, trí thức (nghĩa rộng – dân) và chính quyền của quốc gia đó không được hèn kém (tâm thế kém cỏi) mới mong có một tầm nhìn dài hạn, đi trước và chủ động trước các thay đổi của thế giới và khu vực, không đợi đến khi thay đổi diễn ra rồi thụ động đối phó và lệ thuộc.
Trí thức và lãnh đạo quốc gia phải cảnh giác với tâm thế nhu nhược do bị ảnh hưởng bởi hoàn cảnh khó khăn của đất nước – không để tâm lý cái khó bó cái khôn, nghèo nên hèn giống như những cá nhân, gia đình thiếu trí tuệ và viễn kiến trong nuôi dạy con cái mình. Quốc gia có thể nghèo (GDP thấp chẳng hạn) nhưng trí thức và lãnh đạo quốc gia không được hèn thì mới có thể có một tầm nhìn xa rộng đưa đất nước thoát nghèo mà vươn lên.
Gần đây, có một số trí thức cho rằng nước ta nghèo nên phải nhịn nhục, đồng thời diễn dịch lịch sử Việt Nam theo hướng này. Rằng Việt Nam nên học theo cha ông ta đã nhịn Trung Quốc như từ bao đời phong kiến. Họ dẫn chứng về việc xin phong vương của các vua Việt Nam và việc triều cống của các triều đình Việt Nam với các triều đình Trung Quốc.
Họ còn cho rằng Việt Nam là nước nhỏ và yếu hơn Trung Quốc nên phải nhịn nhục, chấp nhận thân phận nhược tiểu. Với những lý lẽ này, họ biện minh cho mọi cách thức nhường nhịn và bằng mọi giá tránh gây phiền phức cho Trung Quốc vì Trung Quốc giờ là một đại cường còn Việt Nam là nước nhỏ đang lệ thuộc Trung Quốc mọi mặt.
Thật đáng buồn cho tâm thế hèn kém xuất phát từ sự đánh giá tình trạng đất nước như thế này. Có thể thấy những trí thức với tâm thế như vậy sẽ không trình bày được một tầm nhìn nào cho tương lai và triển vọng của đất nước, có thể nói họ lo sợ sự trả đũa của Trung Quốc đến tê liệt và không đưa ra được một giải pháp nào để đối phó. Có thể cho rằng nếu đất nước có giàu hơn sẽ vẫn tồn tại những thành phần với tâm thế này. Vì họ, dù có nghèo hay giàu, vẫn hèn như phân tích ở trên về góc độ cá nhân, gia đình.
Thế tại sao có thể nói sự diễn dịch lịch sử của họ là ngụy biện. Thứ nhất, ông cha ta có thể đã chấp nhận là nước nhỏ, cần giữ hòa khí (cấp thuyền, ngựa cho tàn quân của giặc ra về sau các cuộc chiến; xin sắc phong vương rất hình thức) chứ ông cha ta không hèn.
Mong muốn hòa bình nhưng không bao giờ nhân nhượng khi một tấc đất cương thổ bị xâm hại. Ông cha ta chấp nhận là nước nhỏ (tiểu), cần giữ hòa khí để phát triển chứ không hề yếu (nhược). Nguyễn Trãi đã rất dõng dạc “Dẫu cường nhược có lúc khác nhau/Song hào kiệt đời nào cũng có”. Rất rõ ràng, ông cha ta còn xác định cường – nhược hai bên có lúc này lúc khác chứ không phải lúc nào ta cũng yếu kém và phương Bắc lúc nào cũng hùng mạnh. Ngay trong hoàn cảnh các triều đại Trung Hoa hùng mạnh, thậm chí hung tợn, hừng hực khí thế, tràn sang xâm chiếm nước ta thì cũng thường bị đánh tơi bời…
Một vài ví dụ:
– Lê Đại Hành/Lý Thường Kiệt phá Tống bình Chiêm, đặc biệt thời Lý Thường Kiệt nhà Tống của Vương An Thạch là cực kỳ hưng thịnh.
– Trần Hưng Đạo ba lần đại phá Nguyên Mông khi đế quốc Mông Cổ hùng mạnh nhất lịch sử (Việc Mông Cổ và Mãn Thanh cai trị Trung Quốc sau này cũng là cái tát nặng nề vào cái thiên hạ quan tự huyễn hoặc của chính Trung Quốc).
– Lê Lợi/Nguyễn Trãi chống nhà Minh hùng mạnh, xây dựng nhà Lê có những giai đoạn trong lịch sử phát triển rực rỡ không thua kém gì các lân bang.
– Tây Sơn đánh tan tác quân nhà Thanh thời Càn Long cực thịnh…
– Thời Gia Long, Minh Mạng, bờ cõi Việt Nam mở rộng chưa từng có. Nhà Thanh giai đoạn đó không chắc hùng mạnh hơn Việt Nam…
Đó là chưa bàn đến khía cạnh ngụy biện về bối cảnh. Thế giới ngày nay là toàn cầu hóa chứ không phải thời quan hệ “cá lớn nuốt cá bé” giữa các nước như thời trung cổ. Các quốc gia ngày nay hành xử với nhau còn phải tuân thủ theo luật pháp quốc tế, các quốc gia lớn ngày nay không thể hành xử bạo ngược như thời phong kiến.
Nếu nước lớn có tâm thế bạo ngược, bất tuân luật pháp quốc tế và các nước nhỏ nếu cứ duy trì tâm thế hèn kém và không tin vào luật pháp quốc tế thì chính bản thân các nước nhỏ đã tự đặt mình vào thế áp đặt của chính các nước lớn, và tự đánh mất sức mạnh của thời đại mà mình đang dự phần. Hay có thể nói, các nước nhỏ nếu có tâm thế như thế đã chấp nhận sự bất tuân luật pháp quốc tế của các nước lớn.
Tâm thế, tầm nhìn và di sản
Có thể nói rằng, khả năng lãnh đạo các nước nhỏ rơi vào tâm thế nhu nhược là lớn hơn lãnh đạo ở các nước lớn, từ đó tầm nhìn hạn hẹp, mơ hồ thiếu tự chủ, tự biến mình thành con cờ của các nước lớn bạo ngược. Muốn không để tình trạng này xảy ra, lãnh đạo các nước nhỏ phải luôn xây dựng cho mình tâm thế mạnh mẽ, trí tuệ và viễn kiến xa rộng, chủ động tham gia vào điều chỉnh các quan hệ quốc tế, từ đó đưa đất nước tiến lên và mục tiêu sau cùng là một quốc gia vững mạnh cản trở các đe dọa từ các nước lớn bạo ngược.
Nếu không có tâm thế và tầm nhìn như vậy, Lý Quang Diệu đã không thể để lại một di sản là một Singapore nhỏ bé mà vững vàng và được tôn trọng. Nếu không có tâm thế và tầm nhìn như vậy, lãnh đạo các quốc gia như Nhật Bản khi canh tân đất nước thế kỷ 19 và sau thế chiến II đã không thể biến nước Nhật thành siêu cường khiến Trung Quốc không thể đe dọa (nếu không nói là ngược lại).
Tương tự như vậy, nếu các lãnh đạo không có tầm nhìn để thấy được yêu cầu dân chủ hóa đất nước trong thập niên 1970, 1980 thì các nước như Đài Loan và Hàn Quốc đã không có được sự tin tưởng ủng hộ từ các nền dân chủ phương Tây, không có được sự bứt phá về kinh tế và ý thức hệ so với Trung Quốc, để đưa đất nước thoát bẫy thu nhập trung bình, tiến lên mạnh mẽ và hạn chế những đe dọa thôn tính từ Trung Quốc.
Cũng như các nước Nhật Bản, Hàn Quốc, Đài Loan và xa Trung Quốc hơn một chút về mặt địa lý là Singapore, Việt Nam là một nước tương đối nhỏ so với Trung Quốc. Định mệnh đã đặt Việt Nam bên cạnh một quốc gia khổng lồ về mọi phương diện. Đối với một quốc gia như Trung Quốc, dễ nhận thấy rằng lãnh đạo của họ một cách tự nhiên thủ đắc một tâm thế bạo ngược và tầm nhìn xa rộng.
Với dân số gần một phần năm dân số thế giới, lãnh đạo của họ không có tầm nhìn, tham vọng chiếm đoạt thiên hạ mới là điều khó hiểu hơn. Nói nôm na, trong cuộc chơi 5 người dễ nhận ra rằng một cá nhân sẽ dễ nảy sinh tham vọng và dễ có cơ hội tranh đoạt làm bá chủ hơn. Nếu so với Việt Nam, dân số một phần bảy mươi của thế giới, một mình Việt Nam sẽ gần như không có tâm thế đoạt thiên hạ, bắt 69 người kia làm chư hầu cho mình.
Như vậy, Việt Nam đã luôn thường trực đối mặt với sự bạo ngược của Trung Quốc, luôn chịu ảnh hưởng tiêu cực và trực tiếp bởi tầm nhìn của lãnh đạo Trung Quốc. Trong hoàn cảnh như vậy, nếu trí thức và lãnh đạo Việt Nam không cảnh giác với tâm thế nhu nhược vốn dĩ là rào cản cho một tầm nhìn xa rộng; không sở hữu một tầm nhìn xa rộng, đoán định được những thay đổi và cơ hội của thời cuộc mà cứ lay hoay hỏi, bàn và giải quyết hậu quả của các vấn đề trong nước và các biến động địa chính trị một cách bị động, họ sẽ để lại một di sản nhãn tiền là một đất nước “không muốn phát triển”, doanh giới thiếu động cơ vươn lên, một giới trí thức lười suy nghĩ, một chính quyền ngày càng lệ thuộc vào Trung Quốc vốn là nước luôn xuất hiện những lãnh đạo với tâm thế bạo ngược và tầm nhìn thôn tính thiên hạ, thiên hạ là thần dân của Trung Hoa (thiên hạ quan).
Dù biết rằng trong lịch sử, thiên hạ quan của lãnh đạo Trung Hoa có lúc đã bi đánh cho vỡ mặt (Mông Cổ, Mãn Thanh từng cai trị Trung Hoa, cũng như nhà Thanh với tâm thế hèn kém vẫn tự coi mình là trung tâm vũ trụ, đã bị tám nước liên quân đánh cho tơi tả).
Cần phải nhận thức rõ ràng rằng, lãnh đạo Trung Quốc bao đời vẫn xem thiên hạ là chư hầu của họ, tất cả các học thuyết phát triển của họ dù vay mượn từ bên ngoài cũng đều phục vụ cho việc làm bá chủ thiên hạ mà trước hết là thôn tính các nước lân bang hèn kém. Nếu các nước nhỏ lệ thuộc vào ý thức hệ của họ, xem đây là tầm nhìn chung, sẽ dẫn đến lệ thuộc, mất tính độc lập trong tư duy. Do không có một tầm nhìn độc lập và chủ động thì cuối cùng sẽ bị rơi vào bẫy, phục tùng thiên hạ quan của họ.
Việc Trung Quốc leo thang các hoạt động quấy phá ở Biển Đông, đặc biệt sự kiện bãi Tư Chính, đã bộc lộ rõ tham vọng của chính quyền Trung Quốc trong việc độc chiếm Biển Đông. Việt Nam cần thể hiện rằng các vấn đề về biên giới lãnh thổ là không thể bị ràng buộc bởi bất cứ rào cản ý thức hệ nào, dù có ngụy trang bằng “tầm nhìn chung”, nhằm trói tay Việt Nam trong việc lên tiếng bảo vệ lãnh thổ của mình. Việt Nam cần cẩn trọng đối với cái gọi là “tầm nhìn chung” mang màu sắc ý thức hệ này, nó có thể khiến chúng ta mất đi sự ủng hộ mạnh mẽ của các quốc gia khác.
Cuối cùng, việc học hỏi trong quản lý kinh tế, quản lý xã hội có thể là cần thiết. Tuy nhiên, nếu quá rập khuôn sẽ dễ dẫn đến sự lệ thuộc và tâm lý ngày càng ỷ lại vào mô hình Trung Quốc. Từ đó dễ dẫn đến sự triệt tiêu sức sáng tạo và tầm nhìn độc lập. Nếu lãnh đạo và giới trí thức trong nước không còn tham vọng tìm ra hướng đi riêng, trang bị một tầm nhìn xa rộng, chủ động cho mình thì sẽ không thể dẫn dắt đất nước đến phồn vinh, mạnh mẽ – là di sản cho con cháu đời sau gìn giữ và phát triển.
Bài học các nước Đông Á nêu ở trên trải qua hai thế kỷ đã chỉ rõ: độc lập tư duy, độc lập về tầm nhìn riêng của dân tộc là khởi đầu của tự cường và thịnh vượng!
“Dẫu cường nhược có lúc khác nhau/Song hào kiệt đời nào cũng có”… Nguyễn Trãi từng nói.
Lâu nay nhất là hôm nay (21/10) khai mạc quốc hội, các ông bà Nguyễn Phú Trọng, Nguyễn Xuân Phúc, Nguyễn Thị Kim Ngân đều tuyên bố (đại ý): “Kiên quyết bảo vệ chủ quyền, lãnh thổ (ông Nguyễn Phú Trọng)… Không bao giờ nhân nhượng về chủ quyền (ông Nguyễn Xuân Phúc)…Kiên quyết bảo vệ chủ quyền, lãnh thổ (Bà Nguyễn Thị Kim Ngân)… nhưng “giữ môi trường hòa bình để phát triển kinh tế”.
Vậy xin hỏi các ông, bà:
1- Bao giờ lãnh đạo đảng CS cũng khẳng định kiên quyết bảo vệ chủ quyền lãnh thổ nhưng sao Tàu cộng cứ từng bước kiếm được nhiều lãnh thổ VN ở biên giới phía bắc, ải Nam Quan, 1/2 thác Bản Giốc, toàn bộ quần đảo Hoàng Sa, 7 đảo lớn ở Trường Sa, đang hoành hành ở bãi Tư Chính, ngoài khơi Quảng Ngãi, Bình Thuận chỉ cách đất liền hơn 100 km nhưng đảng CS vẫn duy nhất chỉ tuyên bố bằng miệng là “kiên quyết bảo vệ chủ quyền, lãnh thổ” mà không có hành động nào ngăn chặn hành vi xâm lược của Tàu cộng, ngược lại vẫn quan hệ chặt chẽ với kẻ cướp nhà mình, đến nỗi không dám nói đến tên của nó? Vậy để Tàu cộng xâm lược đến phần lãnh thổ nào của VN thì các ông, bà mới có hành động “kiên quyết” ngăn chặn kẻ xâm lược?
2- Các ông, bà luôn đưa ra luận điểm “cần môi trường hòa bình ổn định để phát triển kinh tế”, vậy tại sao sau năm 1956 miền nam, miền bắc đều yên ổn, miền nam phát triển, giàu có, văn minh hơn miền bắc, Mỹ chỉ giúp miền Nam ngăn chặn CNXH tràn xuống phía nam mà lãnh đạo không “giữ hòa bình, ổn định để phát triển mà lại “sẵn sàng đốt cháy cả dãy Trường Sơn” để đánh vào miền Nam? Ngày ấy cứ cho là Mỹ xâm lược VN thì chống lại bất chấp mọi hy sinh, còn nay TQ cũng xâm lược VN thì cần “giữ gìn hòa bình, ổn định để phát triền kinh tế”? Phải chăng đảng CS chỉ cần “hòa bình” khi các ông, bà nắm toàn quyền lãnh đạo cả nước?
3-“Hòa bình, ổn định phát triển kinh tế” và mất nước, đằng nào đáng quan tâm hơn?
Tàu khảo sát địa chất của Tàu cộng tiến sát bờ biển Quảng Ngãi lộng hành như chỗ không người. Ảnh trên mạng
Từ tháng 5/2019 đến tháng 8/2019, với một sự leo thang lấn lướt kép, Trung Quốc vừa điều tàu cảnh sát biển Hải Cảnh 35111 uy hiếp các tàu tiếp tế giàn khoan hoạt động tại mỏ Lan Đỏ trong Lô 06-01, vừa điều tàu Hải Dương Địa Chất 8, với một đội tàu hộ tống hùng hậu đến khảo sát các lô 130, 131, 132, 133, 154, 155, 156 và 157 trên một diện tích 31.000 km² trong vùng đặc quyền kinh tế (EEZ) của Việt Nam.
Công ước LHQ về Luật Biển (UNCLOS) không cho phép đơn phương khảo sát tài nguyên hay nghiên cứu khoa học biển trong EEZ của nước khác.
Bản quyền hình ảnhGOOGLE EARTH / PHAM VAN SONGImage captionTrung Quốc khảo sát và uy hiếp bên trong EEZ 200 hải lý của Việt Nam
Việc báo chí nhấn mạnh tên “Bãi Tư Chính” đã không thể hiện hết mức độ của sự xâm lấn mới này. Thật ra, mỏ Lan Đỏ nằm trong bồn Nam Côn Sơn, gần bờ hơn Bãi Tư Chính, cạnh mỏ Lan Tây, vốn là nguồn cung cấp 30% khí đốt của Việt Nam từ năm 2003. Và thật ra sáu trong tám lô bị đội tàu Hải Dương Địa Chất 8 vi phạm, các lô 130, 131, 132, 154, 155 và 156 đều nằm phía bắc Bãi Tư Chính, với lô 130 chỉ cách đất liền Việt Nam khoảng 80 hải lý và đảo Phú Quý khoảng 37 hải lý.
Năm 2017 và 2018 Trung Quốc đã gây áp lực khiến Việt Nam phải ngưng Repsol hoạt động trong các lô 07-03 và 136-03 gần đó, và năm 2012, để trả đũa việc Việt Nam ban hành luật biển, Trung Quốc đã rao thầu cho 160.000 km² trong EEZ của Việt Nam, trong đó có các lô 130, 131, 132, 133, 154, 155, 156 và 157, mà họ gọi là RJ03 và RJ27. Dĩ nhiên động thái mới của Trung Quốc là những bước tiến trong một quá trình có chủ đích và sẽ không phải là những bước cuối cùng.
Ngày xưa, Trần Hưng Đạo thấy “sứ ngụy đi lại nghênh ngang ngoài đường, uốn tấc lưỡi cú diều mà lăng nhục triều đình; đem tấm thân dê chó mà khinh rẻ tổ phụ; ỷ mệnh Hốt Tất Liệt mà đòi ngọc lụa để phụng sự lòng tham khôn cùng; khoác hiệu Vân Nam Vương mà hạch bạc vàng, để vét kiệt của kho có hạn. Thật khác nào đem thịt ném cho hổ đói, tránh sao khỏi tai họa về sau“, làm ông “thường tới bữa quên ăn, nửa đêm vỗ gối, ruột đau như cắt, nước mắt đầm đìa; chỉ giận chưa thể xả thịt, lột da, ăn gan, uống máu quân thù; dẫu cho trăm thân ta phơi ngoài nội cỏ, nghìn thây ta bọc trong da ngựa, cũng nguyện xin làm.”
Ngày nay, Việt Nam lại đứng trước tình trạng “hổ đói, tránh sao khỏi tai họa về sau” và Bắc Kinh lại uốn tấc lưỡi bảo Việt Nam phải “ứng xử cho đúng”, “tôn trọng chủ quyền Trung Quốc” và “đừng làm phức tạp tình hình”.
Chúng ta không sánh được với người hùng anh xưa, nhưng may mắn được sống trong một thế giới có những biện pháp hòa bình để bảo vệ quyền lợi của đất nước. Nếu bỏ phí cả những biện pháp đó thì “chẳng khác nào quay mũi giáo mà xin đầu hàng, giơ tay không mà chịu thua giặc… há còn mặt mũi nào đứng trong cõi trời che đất chở này nữa?”
Cơ chế giải quyết tranh chấp UNCLOS
Bài viết này sẽ cố gắng, qua các câu hỏi và trả lời, cung cấp thông tin về một trong những biện pháp văn minh nhất, bình đẳng nhất, với nó chí nhân có thể thay cường bạo như Nguyễn Trãi đã viết. Đó là kiện Trung Quốc.
1. Kiện Trung Quốc về điều gì?
Việt Nam cần kiện Trung Quốc vi phạm vùng đặc quyền kinh tế và thềm lục địa của Việt Nam.
2. Nếu Trung Quốc không chấp nhận ra tòa?
UNCLOS, trong Phần XV và các Phụ lục liên quan, quy định về một cơ chế giải quyết tranh chấp bắt buộc cho các quốc gia thành viên, trong đó có Việt Nam và Trung Quốc. Cơ chế này cho phép các thành viên kiện nhau về các tranh chấp liên quan đến việc diễn giải và áp dụng Công Ước, trong đó có tranh chấp về vùng đặc quyền kinh tế và thềm lục địa.
Với cơ chế này, dù Trung Quốc không chấp nhận ra tòa cũng không ngăn cản được vụ kiện. Trung Quốc cố ý không giải quyết tranh chấp một cách công bằng, và mục đích của cơ chế này chính là để cho các thành viên UNCLOS có thể thoát khỏi những sự cố ý tồi tệ như thế.
Tuy cơ chế này cần hội tụ đủ một số điều kiện và có một số hạn chế, thí dụ như trong Điều 297 và 298, việc vụ kiện Phi-Trung 2013-2016 được thụ lý cho thấy khả năng là nếu Việt Nam kiện và Trung Quốc không chấp nhận ra tòa thì tòa cũng sẽ thụ lý.
3. Sao không kiện Trung Quốc chiếm Hoàng Sa, Trường Sa?
Bản chất của tranh chấp Hoàng Sa, Trường Sa là tranh chấp chủ quyền, không phải là diễn giải và áp dụng UNCLOS.
Cơ chế giải quyết tranh chấp bắt buộc của UNCLOS không bao gồm những tranh chấp mà bản chất là tranh chấp chủ quyền. Tòa án Công lý Quốc tế cũng không có thẩm quyền để xử tranh chấp Hoàng Sa, Trường Sa cho đến khi mọi bên trong tranh chấp đã chấp nhận thẩm quyền của Tòa bằng một trong những hình thức trong Điều 36 và 37 của Quy chế của Tòa, và hiện nay điều kiện đó chưa được đáp ứng.
Bản quyền hình ảnhGETTY IMAGESImage captionTrung Quốc sử dụng nhiều phương tiện khác nhau, trong đó có các tàu ‘nghiên cứu’ Hải Dương Địa Chất, đưa vào các khu vực đang có tranh chấp ở Biển Đông và khu vực
4. Tòa nào sẽ xử?
Điều 287 của UNCLOS cho phép các bên trong tranh chấp tuyên bố chọn phương tiện phân xử, thí dụ như Tòa án Công lý Quốc tế hay Tòa Trọng tài Quốc tế về Luật Biển (ITLOS), nhưng phương cách mặc định là một Hội đồng Trọng tài (HĐTT) lâm-cấp thời (ad hoc) được thiết lập theo Phụ lục VII của UNCLOS.
Hội đồng bao gồm năm trọng tài: mỗi bên được chọn một và các bên cùng nhau chọn số còn lại. Nếu không đủ năm trọng tài vì các bên không đồng ý với nhau, hay có bên không chọn, thì Chủ tịch Tòa Trọng tài Quốc tế về Luật Biển sẽ chọn. Chính một HĐTT như thế đã phân xử vụ kiện Phi-Trung Philippines chọn một trọng tài, nhưng Trung Quốc không tham gia, và Chủ tịch ITLOS Shunji Yanai chọn bốn trọng tài còn lại.
5. Hội đồng Trọng tài không phải là Tòa án Công lý Quốc tế, phán quyết của họ có ý nghĩa gì không?
Phán quyết của HĐTT được thiết lập theo Phụ lục VII của UNCLOS hoàn toàn có tính ràng buộc giữa các quốc gia trong vụ kiện, đối với các quốc gia này thì không khác gì Tòa án Công lý Quốc tế đã xử. Thí dụ, phán quyết 2016 có tính ràng buộc giữa Philippines và Trung Quốc, dù Trung Quốc không công nhận.
Tuy nhiên, phán quyết đó không có tính ràng buộc giữa các quốc gia đó và các bên thứ ba.
6. Phán quyết 2016 đã bác bỏ Đường Chữ U rồi, kiện nữa làm gì?
Phán quyết đó chỉ có tính ràng buộc giữa Philippines và Trung Quốc. Nếu Việt Nam muốn có một phán quyết có tính ràng buộc giữa mình và Trung Quốc, Việt Nam phải kiện Trung Quốc.
Lợi ích và khả năng thắng
7. Kiện có ích gì khi Trung Quốc sẽ không tuân thủ?
Chắc chắn Trung Quốc sẽ không tự nguyện tuân thủ phán quyết, cũng như họ đã không tuân thủ phán quyết 2016 về vụ kiện Phi-Trung.
Nhưng một phán quyết xác nhận Việt Nam đúng, Trung Quốc sai, sẽ vô cùng hữu ích trong việc tranh thủ sự ủng hộ của thế giới. Các nước khác, đặc biệt là Mỹ, có thể ủng hộ Việt Nam một cách danh chính ngôn thuận, không thể bị cho là thiên vị một bên trong tranh chấp và sự ủng hộ của họ sẽ có nhiều trọng lượng hơn.
Trung Quốc sẽ không thể ngụy biện rằng họ đang giải quyết và quản lý tranh chấp với các nước nhỏ một cách tốt đẹp, các nước ngoài khu vực không nên xen vào. Các nước khác có thể lên tiếng bảo vệ các công ty dầu khí của họ khi các công ty này làm việc với Việt Nam, Trung Quốc không thể yêu cầu họ rút ra khỏi “vùng tranh chấp”.
Nếu trong tương lai Việt Nam phải đưa tranh chấp ra LHQ, vì chắc chắn là Trung Quốc sẽ leo thang lấn lướt, nếu có trong tay một phán quyết xác nhận Việt Nam đúng, Trung Quốc sai, Việt Nam sẽ được nhiều phiếu ủng hộ hơn.
Ngoài ra, phán quyết của HĐTT UNCLOS sẽ xứng đáng với chính nghĩa của Việt Nam hơn là cử người phát ngôn BNG, thậm chí cử ngoại trưởng, ra lặn ngụp trong cù nhầy với các tương nhiệm Trung Quốc, trong khi Bắc Kinh càng ngày càng lấn tới.
8. Lập luận của Việt Nam sẽ là gì?
Lập luận của Việt Nam có thể là:
Các lô 05, 06, 07, 130, 131, 132, 133, 154, 155, 156, 157 và một phần của bãi Tư Chính nằm trong EEZ tính từ lãnh thổ không bị tranh chấp của Việt Nam.
Phần còn lại của bãi Tư Chính nằm trong thềm lục địa tính từ lãnh thổ không bị tranh chấp của Việt Nam.
Các khu vực này nằm dưới mặt nước, do đó không nước nào có thể tuyên bố chủ quyền đối với chúng. Bất cứ nước nào, tối đa cũng chỉ có các loại quyền chủ quyền và quyền tài phán (khác với chủ quyền) dựa trên nguyên tắc đất thống trị biển và UNCLOS.
Các khu vực này không thể nằm trong EEZ hay thềm lục địa của bất cứ đảo nào đang bị tranh chấp (tức là các đảo thuộc quần đảo Trường Sa). (Lý do là theo Điều 121(3) UNCLOS không đảo nào được hưởng quy chế vùng EEZ hay thềm lục địa, như HĐTT 2016 đã khẳng định).
Trung Quốc không thể có quyền lịch sử đối với vùng đặc quyền kinh tế hay thềm lục địa của Việt Nam. (Lưu ý HĐTT 2016 đã khẳng định rằngTrung Quốc vừa không hề có quyền lịch sử đối với vùng biển và đáy biển bên ngoài lãnh hải 12 hải lý, vừa không thể bắt cá hai tay, một mặt thì đòi tự do tiền-UNCLOS trong việc họ khai thác bên trong EEZ của các nước khác, một mặt thì không chấp nhận tự do tự do tiền-UNCLOS của các nước khác khai thác bên trong EEZ của họ. Việc phê chuẩn UNCLOS có nghĩa phải bỏ cả hai sự tự do này).
Vì vậy các khu vực này hoàn toàn thuộc quyền chủ quyền và quyền tài phán của Việt Nam. (Lưu ý đây là những quyền có hạn chế được UNCLOS quy định, khác với chủ quyền mà không nước nào có thể có).
Trung Quốc đã vi phạm các quyền này của Việt Nam và phải ngưng vi phạm.
Giáo sư Ngô Vĩnh Long bình luận về động thái và ‘mưu đồ’ của Trung Quốc trên Biển Đông
9. Khả năng Việt Nam thắng là bao nhiêu?
Để thắng, Việt Nam phải vượt qua ba thử thách: Hội đồng Trọng tài có thẩm quyền hay không (vấn đề jurisdiction), vụ kiện có thể được chấp nhận hay không (vấn đề admissibility), và các lập luận của Việt Nam có đúng hay không (vấn đề merit). Ba thử thách này dựa trên cùng các nguyên tắc trong vụ kiện Trung-Phi.
Tuy HĐTT mới không bị phán quyết 2016 bắt buộc phải xử Việt Nam thắng, khả năng là Việt Nam cũng sẽ thắng.
Thử thách thứ nhất tương đương với trong vụ kiện Trung-Phi, và khả năng là HĐTT mới cũng sẽ kết luận rằng họ có thẩm quyền.
Các luật gia ủng hộ Trung Quốc có thể cho rằng cả hai nước đều đòi chủ quyền trên quần đảo Trường Sa như một đơn vị bao gồm các thực thể và các vùng nước, do đó tranh chấp là tranh chấp chủ quyền và nằm ngoài thẩm quyền của HĐTT. Nhưng yêu sách của bất cứ nước nào cũng phải dựa trên nguyên tắc đất thống trị biển, và thêm vào đó các vùng biển trong vụ kiện nằm quá xa quần đảo để bất cứ nước nào có thể đòi chủ quyền với chúng như một đơn vị với quần đảo, cho nên lập luận đó sẽ bị bác bỏ.
Trong thử thách thứ nhì, Việt Nam có một điểm mà Philippines không có, đó là bản “Thỏa thuận về những nguyên tắc cơ bản chỉ đạo giải quyết vấn đề trên biển giữa nước CHXHCN Việt Nam và nước CHND Trung Hoa” ngày 11/10/2011, trong đó có câu “Đối với tranh chấp trên biển giữa Việt Nam-Trung Quốc, hai bên giải quyết thông qua đàm phán và hiệp thương hữu nghị”.
Các luật gia ủng hộ Trung Quốc có thể khai thác câu này, diễn giải rằng nó đã loại cơ chế giải quyết tranh chấp bắt buộc của UNCLOS. Tuy nhiên, lập luận của HĐTT của vụ kiện Phi-Trung trong phán quyết về thẩm quyền, đoạn 222-225, tuy là về DOC, cho thấy khả năng là diễn giải đó cũng sẽ bị HĐTT mới bác bỏ.
Thử thách thứ ba có hai phần: bác bỏ yêu sách “quyền lịch sử đối với EEZ và thềm lục địa”, và chứng minh “không có EEZ có thể thuộc Trường Sa phủ trùm lên các khu vực trong vụ kiện.”
HĐTT 2016 đã bác bỏ yêu sách “quyền lịch sử đối với EEZ và thềm lục địa” một cách vững chắc, và khả năng là HĐTT mới sẽ công nhận lập luận đó.
Điểm “không đảo nào trong quần đảo Trường Sa có EEZ” là điểm có thể bị tranh cãi nhiều nhất, và khó có thể chắc chắn 100% rằng HĐTT mới cũng sẽ công nhận điểm đó.
May mắn cho Việt Nam, giả sử như HĐTT mới không công nhận điểm đó đi nữa, ba đảo lớn nhất, Ba Bình, Thị Tứ, Bến Lạc đều nằm xa các khu vực trong vụ kiện.
Giả sử các đảo này được cho là có EEZ đi nữa, EEZ tối đa của chúng chỉ trùm phủ lên một diện tích nhỏ của các khu vực trong vụ kiện. Nếu các luật gia ủng hộ Trung Quốc đưa ra lập luận kiểu quần đảo Trường Sa và vùng nước lân cận là một đơn vị chủ quyền thì cũng vô ích, vì nếu đã là “vùng nước lân cận” thì không thể lan ra đến các khu vực trong vụ kiện. Do đó, khả năng Việt Nam thắng kiện còn lớn hơn khả năng Philippines thắng khi họ đưa Trung Quốc ra tòa.
Rụt rè và lỡ cơ hội
10. Nếu Trung Quốc rút ra khỏi UNCLOS thì sao?
Đây là một câu hỏi quan trọng cho Việt Nam. Nếu Trung Quốc rút ra khỏi UNCLOS trước khi Việt Nam nộp đơn kiện, HĐTT sẽ không còn thẩm quyền để xử, Việt Nam sẽ không còn cơ chế để đưa Trung Quốc ra Tòa.
Năm 2006 Trung Quốc đã vận dụng Điều 298 cho phép họ tuyên bố rút ra khỏi một phần của cơ chế giải quyết tranh chấp bắt buộc của UNCLOS, phần liên quan đến phân định ranh giới biển. Với tuyên bố đó, Trung Quốc đã đi trước một bước và làm cho Việt Nam mất đi cửa ngõ rộng nhất để kiện những bước kế tới của họ: đuổi BP năm 2007, đuổi Exxon Mobil năm 2008, phản đối đệ trình của Việt Nam về thềm lục địa năm 2009, và hàng loạt những hành động lấn lướt khác.
Nếu Việt Nam để cho Trung Quốc đi bước trước lần nữa, Việt Nam sẽ mất đi cửa ngõ duy nhất còn lại để kiện họ. Có thể Trung Quốc sẽ đi bước này trước khi họ bắt đầu một giai đoạn mới để tước đoạt từ Việt Nam.
TQ có ý đồ gì trong cuộc đối đầu ở Bãi Tư Chính?
11. Vậy tại sao Việt Nam không kiện?
Đây cũng là câu hỏi quan trọng cho Việt Nam. Có thể là Việt Nam quá rụt rè, không làm điều tối ưu, không tận dụng các phương tiện hòa bình để tự vệ, không có một chiến lược tổng thể và lâu dài, có thể sẽ lỡ cơ hội.
Có điều đáng lưu ý là khi Philippines còn bị lấn lướt ít hơn Việt Nam thì họ đã khởi kiện Trung Quốc rồi (năm 2013), và khi đó họ không thể biết nhiều về thắng-thua như ta biết hiện nay.
Điều thứ nhì là khi họ kiện thì Bắc Kinh đã nổi giận nhưng không trả đũa.
Điều thứ ba là mặc dù Tổng thống Duterte có chính sách thân-sợ-thua Trung Quốc, gác phán quyết sang một bên, họ có sự lựa chọn gác hay không – Việt Nam không có sự lựa chọn đó.
Điều thứ tư đáng lưu ý là khi tàu Trung Quốc đâm chìm một tàu cá Philippines thì người dân Philippines phản ứng mạnh mẽ, và Trung Quốc chỉ lấp liếm đó là tai nạn, tàu của họ định cứu các ngư dân Philippines bị nạn, nhưng do bị tám tàu cá Philippines bao vây nên phải bỏ đi – khác hẳn khi tàu Trung Quốc đâm chìm rất nhiều tàu cá Việt Nam và không mảy may đếm xỉa đến các phản ứng ngoại giao của chính phủ Việt Nam.
Bài viết thể hiện quan điểm riêng và cách hành văn của tác giả, một nhà nghiên cứu hiện đang sống và làm việc tại Anh Quốc.
Bản quyền hình ảnhREUTERSImage captionBộ trưởng Quốc Phòng Trung Quốc Ngụy Phượng Hòa tại lễ khai mạc Diễn đàn Hương Sơn thứ 9 tại Bắc Kinh hôm 21/10
Bộ trưởng Quốc Phòng Trung Quốc Ngụy Phượng Hòa nói các đảo ở Biển Đông là “một phần lãnh thổ không thể tách rời của Trung Quốc” trong bài phát biểu khai mạc Diễn đàn Hương Sơn lần 9 tại Bắc Kinh hôm 21/10.
Trong các quan chức cấp cao quốc tế tham gia diễn đàn có Bộ trưởng Quốc phòng Việt Nam Ngô Xuân Lịch.
“Chủ tịch Tập đã đặt hy vọng cao trên diễn đàn và chỉ ra hướng cho các bên tham gia cùng xây dựng sự đồng thuận về hòa bình và tăng cường hợp tác an ninh,” ông Ngụy Phượng Hòa chuyển lời của Chủ tịch Trung Quốc tới các quan chức hiện diện tại diễn đàn, theo Tân Hoa Xã.
Trong khi đó, cũng phát biểu tại diễn đàn, Bộ trưởng Quốc phòng Việt Nam Ngô Xuân Lịch nói vấn đề Biển Đông phải được giải quyết bằng biện pháp hòa bình, “không sử dụng vũ lực, đe dọa sử dụng vũ lực.”
Bộ trưởng Quốc phòng Ngụy Phượng Hòa nói, Trung Quốc là nước duy nhất trên thế giới “chưa tái thống nhất hoàn toàn.”
Ông Ngụy nhấn mạnh việc “giải quyết vấn đề Đài Loan” là “xu hướng không thể cưỡng lại của thời đại, lợi ích quốc gia lớn nhất của Trung Quốc.”
Ông Ngụy còn đề cập đến các đảo ở Biển Đông và các đảo Điếu Ngư ở Biển Hoa Đông.
“Các đảo ở Biển Đông và đảo Điếu Ngư là những phần lãnh thổ không thể thay đổi của Trung Quốc. Chúng tôi thậm chí sẽ không cho phép lấy đi một tấc lãnh thổ mà tổ tiên của chúng tôi đã để lại,” ông Ngụy tuyên bố.
Bộ trưởng Quốc phòng VN nói gì tại diễn đàn?
Cũng có mặt tại diễn đàn, ông Ngô Xuân Lịch đã có bài phát biểu thể hiện quan điểm của Việt Nam.
Bản quyền hình ảnhTTXVNImage captionBộ trưởng Quốc phòng Việt Nam phát biểu tại Diễn đàn Hương Sơn hôm 21/10
Liên quan đến tình hình Biển Đông, ông Ngô Xuân Lịch nêu rõ: “Vấn đề Biển Đông phải được giải quyết bằng biện pháp hòa bình, không sử dụng vũ lực, đe dọa sử dụng vũ lực, trên cơ sở luật pháp quốc tế, tôn trọng lợi ích hợp pháp của mỗi nước với tinh thần đối tác, vì trách nhiệm cộng đồng.
“Việt Nam cam kết sẽ nỗ lực cùng các nước thúc đẩy hợp tác nhằm xây dựng Biển Đông thành một khu vực hòa bình, ổn định và phát triển, vì lợi ích chung của tất cả các nước trong và ngoài khu vực”.
“Trên tinh thần bình đẳng, tôn trọng lẫn nhau và phát huy truyền thống đoàn kết, hữu nghị, những vấn đề còn tồn tại trong quan hệ giữa Việt Nam và Trung Quốc cần được kiên trì xử lý theo tinh thần thỏa thuận cấp cao giữa lãnh đạo hai nước, đáp ứng nguyện vọng của nhân dân hai nước, đóng góp cho hòa bình, ổn định và phát triển của khu vực,” ông Ngô Xuân Lịch khẳng định.
Trung Quốc là ‘nước yêu hòa bình’
Cũng trong bài phát biểu khai mạc diễn đàn, Bộ trưởng Trung Quốc Ngụy Phượng Hòa lặp lại quan điểm:”Trung Quốc là một quốc gia yêu chuộng hòa bình. Chúng tôi không công nhận hay chấp nhận logic rằng một cường quốc mạnh mẽ ắt sẽ tìm kiếm quyền bá chủ.”
“Sự phát triển của Trung Quốc không gây ra bất kỳ mối đe dọa nào đối với bất kỳ quốc gia nào khác… Trung Quốc sẽ không bao giờ tìm kiếm quyền bá chủ hay sự bành trướng hay thiết lập phạm vi ảnh hưởng.”
Bản quyền hình ảnhGETTY IMAGESImage captionHơn 1.300 người đã tham dự Diễn đàn Hương Sơn 2019, bao gồm 23 bộ trưởng quốc phòng, đại diện của 76 phái đoàn chính thức
“Tất cả các quốc gia, dù lớn hay nhỏ, mạnh hay yếu, giàu hay nghèo, đều bình đẳng và đều có quyền độc lập lựa chọn con đường phát triển của riêng mình. Việc nhúng tay vào các vấn đề khu vực, can thiệp vào công việc nội bộ của các quốc gia khác, khơi dậy các cuộc cách mạng màu và thậm chí cố gắng lật đổ các chính phủ hợp pháp của các quốc gia khác, là nguồn gốc thực sự của các cuộc chiến tranh và thảm họa khu vực,” ông này nói thêm.
“Không ai và không thế lực nào có thể ngăn chặn toàn bộ Trung Quốc thống nhất. Chúng tôi cam kết thúc đẩy hòa bình phát triển quan hệ eo biển xuyên Đài Loan và hòa bình thống nhất đất nước,” ông Ngụy nói.
Biển Đông ‘được nhắc 6 lần’ ở Quốc hội
Tờ An ninh Thủ đô sáng 22/10 cho rằng, Trung Quốc “tiếp tục ngụy biện về chủ quyền Biển Đông” qua bài phát biểu của ông Ngụy Phượng Hòa.
Trong khi đó tại kỳ họp thứ 8 Quốc hội Việt Nam, sáng 21/10, chủ đề Biển Đông liên tục “được nhắc đến”, xuất hiện ít nhất sáu lần theo báo Tuổi Trẻ.
Thủ tướng Việt Nam, ông Nguyễn Xuân Phúc cũng lặp lại tuyên bố cách đây vài ngày của ông và của Chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng:
“Đảng và Nhà nước ta đã nhất quán chủ trương những gì thuộc về độc lập, chủ quyền, toàn vẹn lãnh thổ chúng ta không bao giờ nhân nhượng; đồng thời giữ vững môi trường hòa bình, ổn định cho phát triển đất nước,” ông Phúc nói.
Chủ quyền Biển Đông cũng được nêu trong báo cáo thẩm tra của các cơ quan của Quốc hội và do đó, theo Tuổi trẻ, Quốc hội yêu cầu:
“Tiếp tục nâng cao hiệu quả công tác đối ngoại, quốc phòng, kiên quyết, kiên trì bảo vệ chủ quyền; chủ động nắm, phân tích dự báo tình hình thế giới và khu vực để có chủ trương, đối sách phù hợp, nhất là các vấn đề biên giới, chủ quyền biển đảo.”
Diễn đàn Hương Sơn là đối trọng với đối thoại Shangri-la
Theo Tân Hoa Xã, hơn 1.300 người đã tham dự diễn đàn Hương Sơn lần thứ 9 này, gồm 23 bộ trưởng quốc phòng, đại diện của 76 phái đoàn chính thức và tám tổ chức quốc tế, cũng như các chuyên gia và quan sát viên nổi tiếng.
Diễn đàn năm nay có chủ đề là “Duy trì trật tự quốc tế và thúc đẩy hòa bình ở châu Á-Thái Bình Dương.”
Diễn đàn Hương Sơn Bắc Kinh lần thứ 9 tại Bắc Kinh (Trung Quốc) diễn ra từ ngày 20 đến 22-10, do Viện Khoa học quân sự và Viện Nghiên cứu quốc tế Trung Quốc đứng ra tổ chức.
Diễn đàn được coi là dịp để Trung Quốc tập hợp lực lượng đối trọng với Đối thoại Shangri-la (Singapore) do Mỹ và phương Tây tổ chức, theo tờ An ninh Thủ đô.
CHRF cho biết Jimmy Sham bị một nhóm gồm năm người đàn ông cầm búa tấn công ở quận Mong Kok của bán đảo Kowloon, và bị thương ở đầu.
Tổ chức này nói thêm rằng Jimmy Sham tỉnh táo khi được đưa đến bệnh viện, và đang trong tình trạng ổn định.
Đây là lần thứ hai lãnh đạo của CHRF bị tấn công kể từ khi các cuộc biểu tình bắt đầu.
CHRF cho rằng cuộc tấn công dính dáng đến những người ủng hộ Bắc Kinh, những người cũng bị nghi ngờ tấn công các nhà hoạt động dân chủ khác trong những tháng gần đây.
“Không khó để liên kết sự việc này với một vụ khủng bố chính trị đang lan rộng để đe dọa và ngăn chặn việc thực thi hợp pháp các quyền tự nhiên và pháp lý”, CHRF tuyên bố trong một văn bản.
Tổ chức biểu tình phi bạo lực, tổ chức nhiều cuộc tuần hành lớn vào đầu mùa hè, cho biết họ đang xin giấy phép của cảnh sát để tổ chức một cuộc tuần hành mới vào Chủ nhật.
Những đơn xin tuần hành gần đây của CHRF đã bị chính quyền từ chối, trong khi nhiều nhà hoạt động quyết tâm hơn đã tổ chức các cuộc biểu tình bất chấp lệnh cấm và đụng độ với cảnh sát.
Tổ chức Ân xá Quốc tế đã kêu gọi các nhà chức trách mở một cuộc điều tra về vụ Jimmy Sham bị tấn công.
“Jimmy Sham bị bỏ trên đường sau khi bị đánh chảy chảy máu và phải nhập viện vì chấn thương ở đầu.
“Ngay cả trong bối cảnh chính quyền đang gia tăng các cuộc tấn công vào giới đấu tranh, sự việc này vẫn gây sốc về sự tàn bạo của nó”, Joshua Rosenzwei, người đứng đầu văn phòng khu vực Đông Á của Ân xá Quốc tế cho biết.
Bản quyền hình ảnhAFPImage captionCảnh Jimmy Sham bị một nhóm người bao vây
Chuyện gì xảy ra tại viện lập pháp?
Các nhà lập pháp đối lập đã làm phiên họp của Hội đồng Lập pháp (Legco) phải ngưng lại khi bà Carrie Lam bắt đầu đọc bài diễn văn hàng năm.
Sau lần gián đoạn đầu tiên, phiên họp tiếp tục chỉ để bị gián đoạn thêm một lần nữa. Sau đó bài diễn văn bị đình chỉ – thay vào đó bà Lam đã đọc diễn văn gửi đi bằng video.
Đó là lần đầu tiên bài diễn văn thường niên tại viện lập pháp của một đặc khu trưởng Hong Kong bị ngừng lại.
Điều đó có nghĩa là dự luật dẫn độ – nguyên nhân gây ra nhiều tháng biểu tình – không thể được rút chính thức.
Sau một gián đoạn đầu tiên, phiên tiếp tục chỉ bị gián đoạn một lần nữa.
Sau đó, nó đã bị đình chỉ – và một bài phát biểu được ghi lại trước bởi bà Lam đã được đăng trên trang web của Legco.
Trong cuộc họp báo sau bài diễn văn được chuyển đi qua video, bà Carrie Lam bác bỏ tuyên bố rằng bài phát biểu của bà đã lờ đi các yêu cầu của phong trào phản kháng.
Nhưng bà nói rằng đây không phải là lúc để xem xét việc cải cách bỏ phiếu, trong khi khẳng định Hong Kong có quyền tự do ngôn luận và tự do báo chí mà không có sự can thiệp của Trung Quốc.
tandanhoa.com 