Edward Teather, chuyên gia kinh tế hàng đầu của UBS Reseach khẳng định, triển vọng của Việt Nam rất sáng sủa, một trong những nền kinh tế sáng giá nhất châu Á, bất chấp thách thức và khủng hoảng từ đại dịch do coronavirus (Covid-19).
Theo chuyên gia Mỹ, Việt Nam có ưu thế thuận lợi để tiếp tục chiếm lĩnh thị phần toàn cầu về xuất khẩu trong tương lai.
Theo chuyên gia kinh tế ASEAN của UBS Reseach, Việt Nam còn là điểm đến lý tưởng cho các công ty đa quốc gia, thu hút mạnh vốn đầu tư nước ngoài FDI, do đó, đất nước này có triển vọng rất sáng sủa so với các nước khác trong khu vực.
Việt Nam là một trong những nền kinh tế có triển vọng sáng nhất châu Á
Việt Nam đang viết nên câu chuyện đặc biệt của chính mình. Việt Nam là một điểm sáng trong các nền kinh tế mới nổi không phải là điều gì đó quá đáng ngạc nhiên. Tuy nhiên, việc ứng phó thành công với đại dịch Covid-19 đưa Việt Nam lên một vị thế khác.
Quốc gia Đông Nam Á đã tận dụng lợi thế này, nhân cơ hội tốt để nhanh chóng mở cửa phục hồi kinh tế, thực hiện mục tiêu kép, tiếp tục thực hiện cải cách, lấp đầy những lỗ hổng, hạn chế, nỗ lực duy trì đà tăng trưởng kinh tế và tiến bộ xã hội.
CNBC mới đây dẫn ý kiến của chuyên gia kinh tế học ASEAN tại UBS Reseach – Edward Teather cho biết, Việt Nam là một trong những điểm sáng nhất ở châu Á, bất chấp những khó khăn mà đại dịch coronavirus gây ra.
Nền kinh tế của quốc gia Đông Nam Á này đã sẵn sàng để phục hồi, ‘bật dậy như một chiếc lò xo’, chuyên gia kinh tế của UBS nhận định.
“Việt Nam đang hứng chịu một số thiệt hại từ tác động của Covid-19, nhưng triển vọng của đất nước này cũng thuộc loại sáng nhất trong khu vực”, Edward Teather, chuyên gia kinh tế học ASEAN tại UBS Research nhấn mạnh.
“Doanh số bán lẻ, nhập khẩu và sản xuất công nghiệp đã thực sự tăng trong tháng 6/2020. Đây là điểm tích cực hơn so với hầu hết các nền kinh tế trong khu vực”, ông Teather phát biểu với CNBC hôm thứ Hai.
Nhiều nền kinh tế đã sụt giảm nghiêm trọng trong quý II năm 2020 so với cùng kỳ năm ngoái, nhưng tổng sản phẩm quốc nội GDP của Việt Nam vẫn tăng trưởng ở mức nhẹ, ước tính 0,36%.
Chuyên gia Edward Teather cũng đánh giá cao khả năng ứng phó, kiểm soát, công tác phòng chống dịch Covid-19 của Việt Nam, vốn đã được rất nhiều tổ chức quốc tế khen ngợi.
“Quốc gia này đã thành công trong việc kiểm soát đại dịch coronavirus mặc dù có chung đường biên giới với Trung Quốc, nơi dịch bùng phát. Việt Nam đã ghi nhận 369 ca nhiễm bệnh và không có trường hợp tử vong nào cho đến nay, theo dữ liệu được tổng hợp bởi Đại học Johns Hopkins. Đất nước này có dân số dưới 100 triệu dân”, vị chuyên gia phân tích.
“Việt Nam đang phát triển và có vị trí, ưu thế thuận lợi để tiếp tục chiếm lĩnh thị phần toàn cầu về xuất khẩu trong tương lai, vì vậy đất nước này có triển vọng khá sáng sủa so với các nước trong khu vực”, theo ông Teather.
Chuyên gia kinh tế Mỹ cũng khẳng định, Việt Nam cũng được coi là một trung tâm sản xuất thay thế cho các công ty muốn chuyển sản xuất ra khỏi Trung Quốc do căng thẳng thương mại giữa Bắc Kinh và Washington dẫn đến việc tăng thuế quan.
Thúc đẩy nền kinh tế: Vì sao FDI vào Việt Nam sẽ tăng mạnh?
Theo nhận định của chuyên gia kinh tế của UBS Reseach, Hiệp định thương mại tự do với Liên minh châu Âu (EVFTA) được phê chuẩn vào tháng trước, có thể thúc đẩy dòng vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI).
“Tổng mức vốn FDI có thể sẽ bị hạn chế, một phần vì các nhà đầu tư không thể đi lại tự do trong thời gian dịch bệnh”, ông Teather dự báo.
Tuy nhiên, theo chuyên gia Hoa Kỳ, vẫn sẽ có rất nhiều hoạt động, và các khoản đầu tư đó có thể tăng lên vào năm 2021 khi các hạn chế về biên giới được nới lỏng.
“Sự hỗ trợ của chính phủ cũng có thể thúc đẩy nền kinh tế Việt Nam”, chuyên gia nhận định.
Cuối tuần qua, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đã kêu gọi đưa ra nhiều biện pháp hỗ trợ nền kinh tế và Ngân hàng Nhà nước Việt Nam cũng dự định nâng tăng trưởng tín dụng lên hơn 10%.
“Có vẻ như chính quyền Việt Nam đang muốn thúc đẩy hơn nữa đà phát triển kinh tế”, chuyên gia kinh tế ASEAN bổ sung thêm.
Ngày 2 tháng 7, thành phố Vladivostok thủ phủ vùng Primorsky thuộc LB Nga kỷ niệm 160 năm tạo lập. Nhân dịp này, chính quyền thành phố phát hành huy hiệu «160 năm Vladivostok» còn ban nhạc nổi tiếng của Nga «Mumiy Troll» tổ chức buổi hòa nhạc, theo phản ánh trong bài viết của chuyên gia phân tích Piotr Tsvetov từ Sputnik.
Có gì sâu xa trong ký ức lịch sử Trung Hoa?
Sau khi Đại sứ quán Nga tại Bắc Kinh phổ biến thông tin về các hoạt động kỷ niệm ở Vladivostok, lập tức trên mạng xã hội xuất hiện phản hồi của một số công dân Trung Quốc về sự kiện.
«Chẳng lẽ nơi đó trong quá khứ không phải là Haishenwai (Hải Sâm Uy – «Đầm lầy Hải sâm») của chúng ta hay sao?» – Chương Hạc Khánh (Zhang Heqing) một nhà ngoại giao Trung Quốc đang làm việc tại Pakistan đặt câu hỏi đầy khiêu khích.
Một người khác dùng mạng xã hội Trung Quốc thì viết: «Hôm nay chúng ta chỉ có thể chịu đựng, nhưng nhân dân Trung Quốc sẽ truyền đời từ thế hệ này sang thế hệ khác rằng đó là đất của ai».
Một công dân Trung Quốc ẩn danh còn đi xa hơn nữa: «Chúng ta cần tin chắc rằng vùng đất ruột thịt này sẽ trở về cố quốc trong tương lai!».
Phản ứng kỳ quặc như vậy của những người Trung Quốc không thể không khiến cộng đồng quốc tế chú ý. Hãng truyền hình Ấn Độ Wion TV bình luận về những phát ngôn này như sau: «CHND Trung Hoa chọn lối bác bỏ những hiệp ước bất lợi cho họ», và nhắc nhớ về các cuộc tranh chấp lãnh thổ của Trung Hoa với 20 nước khác, bao gồm Nga, Ấn Độ, Kazakhstan, Kyrgyzstan, Mông Cổ, Lào, Philippines, Malaysia, Indonesia, Nam và Bắc Triều Tiên và v.v…
Thực ra lời lẽ của một số công dân Trung Quốc riêng biệt như trên chẳng có gì đáng ngạc nhiên. Chuyên gia Nga Grigory Lokshin nhớ lại rằng khi ông đến Vladivostok hồi cuối những năm 1960, khi bắt đầu mỗi buổi phát sóng, Đài phát thanh Bắc Kinh luôn nói với các cư dân Primorye một định đề như sau: «Thưa các công dân thành phố Vladivostok đang tạm trú trên lãnh thổ Trung Quốc…» (!)
Từ đó đến nay có bao nhiêu biến đổi xoay vần? Năm 2012, tại Bắc Kinh xuất bản bộ sách nhiều tập «Lịch sử CHND Trung Hoa». Cụ thể, trong những trang nói về lịch sử thời tiền cách mạng của Trung Quốc có ghi: «Sa hoàng Nga đã chia cắt và chiếm giữ vùng đông-bắc Trung Quốc, tây-bắc Trung Quốc». Nếu ba người Trung Quốc nêu ý kiến trích dẫn ở trên từng đọc bộ sách này, thì thật chẳng đáng ngạc nhiên về những phát ngôn hàm hồ của họ.
Lịch sử thành phố Vladivostok
Lịch sử đích thực của thành phố Vladivostok như sau. Ngày 2 tháng 7 năm 1860, hải đội vận tải Siberia «Manjur» dưới sự lãnh đạo của Trung uý Thuyền trưởng Alexei Shefner đã đưa những người lính của Sa hoàng Piotr Đại đế đến vịnh Zolotoi Rog (Sừng Vàng) lập ra đồn quân đầu tiên. Nơi đây nhận được tên gọi Vladivostok và quy chế đô thị được cấp vào năm 1880.
Nhưng ngay cả khi trước đó ở điểm này từng có một thôn làng người Hoa, thì hôm nay cũng không một ai có quyền đòi lấy địa bàn thuộc lãnh thổ Nga. Vấn đề là ở chỗ, bằng một loạt thỏa thuận, Matxcơva và Bắc Kinh đã giải quyết xong các tranh chấp cũ về biên giới trước đây. Còn Hiệp ước về láng giềng thân thiện, hữu nghị và hợp tác được những người đứng đầu Nga và Trung Quốc ký kết tại Matxcơva ngày 16 tháng 7 năm 2001 đã quy nhận hai bên không còn yêu sách lãnh thổ đối với nhau.
Phải chăng người ta ở Bắc Kinh bác bỏ Hiệp ước này vì không có lợi cho họ, như các nhà báo Ấn Độ nhận xét? Chuyên gia Piotr Tsvetov nêu ý kiến: «Không, tôi không nghĩ vậy, bởi thực ra Hiệp ước này là thoả thuận có lợi cho Trung Quốc, như chính phía Bắc Kinh từng nhiều lần tuyên bố. Chỉ đơn giản là thật khó để những đối tượng theo chủ nghĩa dân tộc vĩ đại bá quyền vẫn hiện hữu trong cộng đồng cư dân Trung Quốc cũng chấp nhận sự thật này. Nhưng thiết nghĩ ban lãnh đạo Đảng và Nhà nước CHND Trung Hoa cần suy nghĩ về điều đó. Tâm thế dân tộc chủ nghĩa nếu có cơ hội mở rộng sẽ có thể đẩy nhà cầm quyền đến hành động gây hấn. Nên chăng cơ quan kiểm duyệt Bắc Kinh có biện pháp «quét dọn khu chợ ngôn từ bát nháo» nêu yêu sách lãnh thổ vô căn cứ đối với các nước láng giềng.
Còn về Vladivostok, phải chăng những người cộng sản Trung Quốc đang cai quản đất nước nên nhớ lại lời vị lãnh tụ vĩ đại của chủ nghĩa cộng sản toàn thế giới V.I. Lenin đã nói từ năm 1922: «Vladivostok rất xa, nhưng đó là thành phố chúng ta tìm thấy và tạo lập…».
Ý kiến trong bài viết là quan điểm của tác giả, không nhất thiết phản ánh quan điểm của Sputnik.
Việt Nam ứng phó ra sao nếu Trung Quốc xả lũ ồ ạt?
Phạm Anh |
22
Cơ quan Phòng chống thiên tai Việt Nam cho biết đang theo dõi sát sao tình hình mưa lũ, xả lũ từ các hồ đập phía Trung Quốc
Ông Trần Quang Hoài, Tổng cục Trưởng Phòng chống Thiên tai (Bộ NN&PTNT), Phó Trưởng ban chỉ đạo Trung ương về phòng chống thiên tai cho biết, Việt Nam đang lên kịch bản chống tràn đê, phân lũ, sơ tán dân ở khu vực miền Bắc, nếu Trung Quốc tăng lượng xả lũ.
Ngày 6/7, trao đổi với Tiền Phong, ông Hoài cho biết, hiện nhiều gần Việt Nam như Nhật Bản, Trung Quốc, Myanmar có mưa lũ rất lớn. Đặc biệt các hồ chứa lớn ở Trung Quốc đã bắt đầu xả lũ, trong khi mưa lơn ở phía Nam nước này còn phức tạp và khả năng kéo dài.
Liên quan đến mưa lũ lớn khiến đập Tam Hiệp (Hồ Bắc, Trung Quốc) xả lũ, liệu ảnh hưởng đến Việt Nam? Ông Hoài cho biết, Tam Hiệp là đập thủy điện lớn nhất thế giới và hiện lượng nước về đập này tiếp tục gia tăng.
Cơ quan phòng chống thiên tai phía Trung Quốc đã nâng mức cảnh báo từ cấp 4 lên cấp 3, đồng thời đập Tam Hiệp đang tăng mức xả lũ.
“Tuy nhiên, lưu vực, hạ du của đập Tam Hiệp lúc xả lũ sẽ không ảnh hưởng đến Việt Nam”, ông Hoài khẳng định.
Tuy nhiên, theo ông Hoài, nếu xảy ra mưa lớn ở thượng nguồn sông Hồng, sông Mekong sẽ ảnh hưởng tác động trực tiếp đến hạ lưu ở Việt Nam.
“Chúng tôi đang theo dõi sát sao tình hình mưa lũ, xả lũ các hồ ở phía Trung Quốc. Trong đó, có nhiều hồ chứa phía Trung Quốc, nếu xả lũ sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến các tỉnh miền Bắc nước ta. Chúng tôi đã lắp đặt thiết bị tự động theo dõi lượng nước về, sẵn sàng các kịch bản khi tình huống bất trắc”, ông Hoài nói.
Lãnh đạo Tổng cục Phòng chống thiên tai cũng cho biết, hiện cơ quan chức năng Việt Nam đang tổng hợp tất cả các tình huống có thể ảnh hưởng đến Việt Nam, đặc biệt là khu vực miền Bắc.
“Chúng tôi đã báo cáo với Thủ tướng, Phó Thủ tướng Trịnh Đình Dũng- Trưởng ban chỉ đạo Trung ương về phòng chống thiên tai về việc tổ chức cuộc họp với các địa phương trọng điểm ở miền Bắc, nhằm chủ động bảo vệ an toàn về tính mạng và tài sản của người dân”, ông Hoài nói.
Cũng theo ông Hoài, một trong những phương án đưa ra, là khi mưa lũ vượt tần suất thiết kế, vượt tần suất đảm bảo an toàn cho hệ thống đê. Lúc đó sẽ có phương án chống tràn đê, phân lũ ra sao, sơ tán dân ở vùng phân lũ thế nào.
“Thậm chí, chúng tôi đã làm việc với Ban chỉ đạo Quốc gia Phòng chống dịch COVID-19 để đưa ra phương án, nếu có tình huống phải sơ tán dân, cần đảm bảo an toàn về dịch bệnh cho người dân, kể cả lực lượng tham gia phòng chống dịch”, ông Hoài nói.
Ông Trần Quang Hoài, Tổng cục Trưởng Phòng chống thiên tai cho biết đang lên các kịch bản ứng phó với các trường hợp phía Trung Quốc xả lũ ồ ạt
Theo Tổng cục trưởng Phòng chống Thiên tai, từ đầu năm đến nay, tình hình thiên tai diễn biến rất phức tạp, với 16 loại hình thiên tai, 186 trận dông, lốc, mưa lớn… Năm 2020 mức độ hạn hán, xâm mặn nặng nề hơn so với đợt hạn mặn lịch sử năm 2016. Trong nửa đầu năm nay, thiên tai đã làm 47 người chết, 130 người bị thương, ước tính thiệt hại về kinh tế gần 3.400 tỷ đồng.
Trong khi đó, theo cơ quan Dự báo Khí tượng Thủy văn Quốc gia, năm nay cả nước sẽ xuất hiện khoảng 11-13 cơn bão, áp thấp nhiệt đới, trong đó có khoảng 5-6 cơn đổ bộ vào đất liền.
“Kinh nghiệm ở Việt Nam cho thấy, sau những đợt hạn nặng, sẽ xuất hiện những đợt đại hồng thủy, như những trận lũ, ngập lụt lịch sử năm 1964, năm 1999 ở miền Trung, năm 1971 ở miền Bắc…”, ông Hoài nhận định.
Lãnh đạo Tổng cục Phòng chống thiên tai cũng cho biết, hiện cơ quan này đang rà soát kịch bản, phương án ứng phó, nhất là hoàn thiện việc xây dựng đội xung kích cấp xã trong năm 2020 trên phạm vi cả nước, đặc biệt ở khu vực vùng núi.
“Khi xảy ra mưa lũ, sạt lở, thường gây chia cắt, lúc đó lực lượng ở huyện, tỉnh, Trung ương tiếp cận đến thôn bản rất khó khăn và thường bị trễ. Do vậy, có lực lượng xung kích ở cơ sở, sẽ có vai trò hỗ trợ giờ đầu cho người dân tại chỗ”, ông Hoài nói.
Truyền hình Đức: Vingroup góp phần khiến thế giới thay đổi cách nhìn về Việt Nam
Quang Vũ |
0
Đại dịch Covid-19 có thể là thảm hoạ với nhiều doanh nghiệp trên phạm vi toàn cầu nhưng cũng là cơ hội tuyệt với những doanh nghiệp có sự linh hoạt và chiến lược kinh doanh đúng đắn.
Đài Truyền hình DW (Đức) nhấn mạnh, VinFast, thương hiệu ô tô Việt thuộc Tập đoàn Vingroup là điển hình tiêu biểu của việc nhanh chóng phục hồi và có tiến bước nhanh sau khi Việt Nam thành công bước đầu khống chế dịch Covid-19.
“Mọi nhân viên của VinFast đều đã làm việc ngày đêm, không quản ngại khó khăn” – Phó Tổng giám đốc VinFast – bà Nguyễn Thị Vân Anh tự hào chia sẻ về tinh thần làm việc của các cộng sự, coi đó chính là chìa khoá giúp VinFast vươn lên.
Bất chấp sự ảnh hưởng khó khăn do đứt gãy về chuỗi cung ứng trên toàn thế giới, VinFast vẫn không thay đổi mục tiêu sản xuất xe trong năm 2020 là bán được tối thiểu 30.000 đến 35.000 xe ô tô và 100.000 xe máy điện.
“Trong Quý 1/2020, chúng tôi vẫn bám sát mục tiêu. Vào thời điểm thực hiện giãn cách xã hội theo quyết định của Chính phủ Việt Nam, sản lượng sản xuất và tiêu thụ có sụt giảm nhẹ so với kế hoạch ban đầu, tuy nhiên VinFast đã chuẩn bị sẵn sàng lên kế hoạch sản xuất và thúc đẩy bán hàng ngay sau khi hết giãn cách xã hội nhằm bù lại sản lượng” – bà Vân Anh khẳng định với DW.
Bà Nguyễn Thị Vân Anh, Phó Tổng giám đốc thường trực Công ty VinFast
Sau 1 tháng trở lại làm việc, VinFast đã gây bất ngờ lớn với truyền thông trong nước và quốc tế khi công bố kết quả kinh doanh trong tháng 5/2020 với 2.100 xe đã bán ra.
VinFast đã có 2 mẫu LUX A2.0 và Fadil đều nằm trong top 10 mẫu xe bán chạy trên tại thị trường Việt Nam, chính thức soán ngôi của nhiều thương hiệu quốc tế vốn đã chiếm lĩnh thị trường nội địa nhiều năm qua.
Chia sẻ về việc linh hoạt trong phát triển sản xuất và kinh doanh, bà Vân Anh khẳng định với DW: “Chúng tôi sẽ tiếp tục đẩy mạnh việc xây dựng hệ thống công nghiệp phụ trợ trong nước; Tái cơ cấu chuỗi cung ứng giảm sự phụ thuộc vào các nguồn cung bên ngoài; Đa dạng hóa Phương thức bán hàng, phát triển các hình thức bán hàng số online (thương mại số), ứng dụng thực tế ảo (VR), bán hàng bằng live stream (live broadcast), dịch vụ bán hàng qua điện thoại (video calling services)…; ứng dụng tự động hóa trong sản xuất, sử dụng robot và công nghệ để thay thế và hỗ trợ cho con người. Vấn đề này chúng tôi cũng tính đến ngay từ đầu, nhà máy của VinFast tự động hóa đến 90% ở các công đoạn sơn, hàn thân vỏ và động cơ…”
Bên cạnh đó, ngay khi thế giới vẫn đang chống chọi với dịch bệnh ngày một nghiêm trọng, chiếc xe ô tô điện tiên phong của Việt Nam mang thương hiệu VinFast đã chính thức chạy thử trên đường phố Hà Nội, đồng thời công bố kế hoạch bán dòng xe này tại thị trường Mỹ vào năm 2021.
Trong khi giới chuyên gia phân tích còn đang ngỡ ngàng với kế hoạch của VinFast thì hãng xe này đã mở Viện Nghiên cứu và Phát triển Ô tô số 2 tại Australia, một bước đi chiến lược trong việc vươn ra toàn cầu.
Mẫu xe ô tô điện của VinFast chạy thử tại Hà Nội vào đầu tháng 6/2020
Bình luận về những bước tiến thần tốc và năng lực hiện thực hoá ý tưởng của Vingroup, truyền thông Mỹ đã dành rất nhiều sự đánh giá tốt về doanh nghiệp nằm phía bên kia bán cầu được dẫn dắt bởi tỷ phú Phạm Nhật Vượng.
Tờ Bloomberg (Mỹ) nhận định: “Ông Vượng có khát vọng rất lớn, nhưng những khát vọng ấy đã được chứng minh qua thực tế”, còn tờ Forbes (Mỹ) cho hay “Vingroup là một doanh nghiệp rất thú vị. Một khi họ muốn làm điều gì đó thì ngay lập tức họ sẽ làm cho bằng được”.
Ông Phạm Nhật Vượng – Chủ tịch Tập đoàn Vingroup
Đài DW cũng ấn tượng với kế hoạch linh hoạt của VinFast khi sử dụng nguồn lực để sản xuất máy thở, ứng phó với đại dịch. Dù máy thở không còn quá cấp bách tại Việt Nam do dịch Covid-không còn quá nghiêm trọng, nhưng Vingroup sẽ gửi hàng nghìn máy thở cho Nga, Ukraina trong tháng 7 với ý nghĩa hỗ trợ nhân đạo.
Dây chuyền sản xuất máy thở tại nhà máy sản xuất VinSmart của Vingroup (Photo: Bloomberg)
Với những điểm nhấn ấn tượng trong lĩnh vực công nghiệp và công nghệ, đài truyền hình DW (Đức) đã gọi Vingroup – “cha đẻ” của VinFast là tập đoàn đi đầu trong lĩnh vực công nghệ, công nghiệp tại Việt Nam.
Vingroup có khát vọng nâng tầm Việt Nam bằng các sản phẩm công nghệ đẳng cấp quốc tế, cụ thể là các sản phẩm công nghệ cao như ô tô, thiết bị thông minh và các công trình khoa học công nghệ ngang tầm với các tập đoàn công nghệ lớn trên thế giới.
Trong đại dịch, Việt Nam đã khẳng định là quốc gia có năng lực kiểm soát dịch bệnh và tái thiết nền kinh tế hàng đầu thế giới.
Sau bước đầu khống chế đại dịch thành công, những thành tựu công nghệ, công nghiệp của Vingroup được coi là chỉ dấu cho sự hồi phục và trỗi dậy mạnh mẽ của quốc gia này. Có lẽ đã đến lúc thế giới cũng phải thay đổi cách nhìn về các doanh nghiệp và nền kinh tế tại Việt Nam.
17 máy bay, 8 tàu chiến Thổ ồ ạt áp sát Libya quyết “báo thù”, QĐ Ai Cập sẵn sàng nghênh chiến – 8 Tướng tá Syria liên tiếp bị giết hại!
Việc hàng chục tiêm kích và tàu chiến Thổ Nhĩ Kỳ tiến hành tập trận tại 3 khu vực gần Libya được chuyên gia Ai Cập đánh giá là thông điệp “trả đũa” cho vụ tập kích căn cứ al-Watiya nhằm thẳng tới Cairo.
A400, C-130 Thổ ồ ạt tới Libya: Tín hiệu cực nguy hiểm về kế hoạch vượt “lằn ranh đỏ” của Ai Cập?
Ngày 8/7, căn cứ vào các dữ liệu radar, nhà quan sát Yoruk Sirik cho biết một phi đội bao gồm các máy bay vận tải A400 thuộc không đoàn 221 và C130 thuộc không đoàn 220, Không quân Thổ Nhĩ Kỳ (TAF) đã từ căn cứ Erkilet đã tới Misrata của Libya.
Ngay sau khi dỡ hàng (được cho là vũ khí), vào sáng 9/7, phi đội nói trên đã quay trở về Thổ Nhĩ Kỳ.
Cuộc không vận nói trên diễn ra trong bối cảnh truyền thông địa phương đưa tin Quân đội Thổ Nhĩ Kỳ (TAF) sẽ đưa các hệ thống phòng không S-125 tới căn cứ al-Watiya để thay thế cho các hệ thống MIM-23 Hawk bị phá hủy trong cuộc tập kích hôm 5/7.
Hiện tại có hai giả thuyết được đưa ra, thứ nhất là các chuyến không vận TAF nhằm bổ sung các hệ thống chiến tranh điện tử KORAL hoặc các tổ hợp radar bị thiệt hại trong cuộc tập kích nói trên và tỏ rõ quyết tâm “bám trụ” tại căn cứ al-Watiya.
Giả thuyết thứ hai liên quan tới năng lực phòng thủ của TAF ở ngay chính Misrata, một căn cứ quân sự quan trọng của Thổ Nhĩ Kỳ phía tây bắc thành phố Sirte.
Nhiều khả năng Ankara và Tripoli đã quyết tâm vượt “lằn ranh đỏ” của Ai Cập và tấn công Sirte, và để đối phó với các “máy bay lạ” tấn công “bàn đạp” Misrata, TAF đã tăng cường khả năng phòng thủ – phòng không ở khu vực này.
Chia sẻ
13 giờ trước
Pháp, Italia, Hy Lạp và Cyprus tập trận ở Địa Trung Hải, có nguy cơ đụng độ tàu chiến Thổ Nhĩ Kỳ?
Theo trang Itamilradar, Khinh hạm “Alpino” (F594) thuộc lớp FREMM của Hải quân Italia đã tiến hành các hoạt động tuần tra tại đông Địa Trung Hải trong khuôn khổ cuộc tập trận quân sự SAREX với Hải quân Cyprus (Đảo Síp), Pháp và Hy Lạp.
Đáng chú ý là cuộc tập trận của 4 quốc gia nói trên diễn ra gần như đồng thời với thông tin về cuộc tập trận NAVTEX của không quân và hải quân Thổ Nhĩ Kỳ cũng trong cùng khu vực biển.
“Sự cố” các tàu chiến của Pháp phát hiện bị radar dẫn bắn của khinh hạm của Thổ Nhĩ Kỳ bám bắt vào ngày 10/6 cùng với vai trò của Ankara trong chiến sự Libya đã gây ra tranh cãi “nảy lửa” giữa hai quốc gia thành viên NATO.
Nhiều khả năng đụng độ giữa 2 nhóm tàu chiến có thể sẽ tiếp diễn trong bối cảnh Ankara cáo buộc “máy bay nước ngoài” – được cho là tiêm kích Rafale của Pháp hoặc Ai Cập đã tiến hành cuộc tập kích vào căn cứ al-Watiya hôm 5/7.
Chia sẻ
12 giờ trước
Loạt tiếng nổ tại Cao nguyên Golan, “mục tiêu Iran” lại bị Israel tấn công?
Theo trang Liveuamap, rạng sáng ngày 9/7 (giờ Việt Nam) người dân địa phương gần khu vực Cao nguyên Golan đã nghe thấy nhiều tiếng nổ trong khu vực.
Một số nguồn tin cho rằng Lực lượng phòng vệ Israel (IDF) đã tiến hành tập trận pháo binh trong khu vực, tuy nhiên không loại trừ giả thuyết về một cuộc ám sát hoặc tập kích vào các “mục tiêu Iran”.
Hệ thống hỏa lực chính xác Pereh của Israel là kết hợp giữa xe tăng chiến đấu chủ lực Magach 5 và một tháp pháo chứa 12 tên lửa Spike. Các biến thể của tên lửa Spike thường xuyên được IDF sử dụng trong các vụ pháo kích và không kích tại Cao nguyên Golan.
Chia sẻ
11 giờ trước
Thổ Nhĩ Kỳ công bố kế hoạch tấn công TP Sirte, vượt “lằn ranh đỏ” của Ai Cập: “Chảo lửa” Libya cực nóng bỏng!
Theo bài viết mới được tờ Asharq al-Awsat đăng tải, văn phòng Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Erdogan mới đây đã công bố bản đồ chi tiết về kế hoạch tiến hành “Trận chiến Sirte” của Chính phủ Hiệp định Quốc gia (GNA), đồng minh của Ankara ở Libya.
Bản đồ nói trên miêu tả chi tiết vị trí các đơn vị Quân đội Quốc gia Libya (LNA) và “lính đánh thuê Nga” tại khu vực “lằn ranh đỏ” do Ai Cập đưa ra bao gồm Thành phố cảng Sirte và Căn cứ quân sự al-Jufra.
Trước đó, GNA tuyên bố đã tiến hành không kích nhằm vào al-Jufra với mục đích trả đũa vụ tập kích căn cứ al-Watiya ở miền tây Libya, tuy nhiên thông tin này đã bị LNA bác bỏ.
Trong một diễn biến liên quan, Phái bộ Liên Hiệp Quốc tại Libya đã cáo buộc LNA cài mìn và thiết bị nổ tại khu vực phía nam thủ đô Tripoli (LNA chủ động rút khỏi mặt trận này vào tháng 5/2020) gây thương vong cho dân thường.
Hình minh họa (Nguồn: Asharq al-Awsat).
Chia sẻ
10 giờ trước
Liên tiếp 8 chỉ huy QĐ Syria bị ám sát: “Mục tiêu cuối cùng” là tư lệnh Sư đoàn 4 – em trai TT Syria?
Mới đây, tờ Asharq al-Awsat liệt kê các vụ ám sát liên tiếp nhằm vào 8 sĩ quan Quân đội Syria và các mục tiêu được cho là có liên quan tới Tướng Maher al-Assad (em trai của Tổng thống Bashar al-Assad) chỉ huy Sư đoàn 4 Thiết giáp Vệ binh Cộng hòa.
“Thông tin về cái chết của Nizar Zaidan, chỉ huy dân quân trực thuộc Sư đoàn 4, đã đẩy số quân nhân Syria bị ám sát trong hai tuần lên con số 8. Trong số đó có 5 thiếu tướng và 2 đại tá.
Vào đầu tháng 7, Đại tá Sumer Deeb, một điều tra viên tại nhà tù Sednaya và Thiếu tướng Maan Idris một thành viên trong bộ chỉ huy Sư đoàn 4 đã bị ám sát ở Damascus.
Ngày 2/7, Đại tá Haitham Othman đã được công bố là đã chết tại Học viện Kỹ thuật Quân sự Syria.
Ngày 4/7, Đại tá Ali Jumblatt, đã bị bắn tỉa trước nhà mình tại khu vực Yafur.
Vụ việc diễn ra cùng ngày với vụ ám sát Thiếu tướng Jihad Zaal chỉ huy tình báo không quân ở Deir Ezzir và có liên hệ mật thiết với Vệ binh Cách mạng Hồi giáo Iran (IRGC) tại cao tốc Damascus – Deir Ezzor.
Ngày 5/7, Chuẩn tướng Thaer Khair Bek bị một tay súng bắn tỉa ám sát ở trước nhà của mình tâị khu phố Al-Zahira của Damascus, cùng ngày với việc vụ tấn công vào chiếc xe của thủ lĩnh Nizar Zaidan ở khu vực Wadi Barada.
Các vụ ám sát diễn ra cùng lúc với đụng độ xung quanh khu vực thủ đô Damascus trong liên tiếp nhiều ngày vừa qua”.
Một điểm chung có thể nhận biết là 8 chỉ huy nói trên hoặc trực thuộc Sư đoàn 4 Thiết giáp VBCH hoặc có liên hệ với IRGC.
Nhiều khả năng đây là một hành động có hệ thống của tình báo nước ngoài (nhiều khả năng là Israel) nhằm “chặt đứt” các mối liên hệ của Iran với lực lượng vũ trang Syria.
Tướng Maher al-Assad được cho là “nhân vật số 2” ở Syria và được cho là có “quan hệ tốt” với Tehran với việc các vũ khí có “công nghệ Iran” và các nhóm dân quân Shia thường xuyên xuất hiện trong trang bị và cấu trúc của Sư đoàn 4.
Tổng thống Syria Bashar al-Assad và em trai, Tướng Maher al-Assad.
Chia sẻ
9 giờ trước
Nga cáo buộc phiến quân Idlib chuẩn bị 15 “đơn vị vũ khí hóa học” nhằm đối đầu với QĐ Syria
Theo báo cáo mới nhất của Trung tâm hòa giải Syria thuộc Bộ Quốc phòng Nga, nhóm khủng bố Hayyat Tahrir al-Sham (HTS) tại Idlib đã chuẩn bị 15 “đơn vị vũ khí hóa học” nhằm ngụy tạo một cuộc tấn công hóa học để đổ lỗi cho chính phủ Syria.
Theo Trung tâm, các vũ khí nói trên được chế tạo tại một phòng thí nghiệm tại Sarmada, Idlib.
Các cáo buộc tấn công hóa học tương tự vào mùa hè các năm 2017 và 2018 đã trở thành lý do cho 2 lần tập kích đường không của Mỹ và các đồng minh nhằm vào Syria.
Cũng trong báo cáo nói trên, Trung tâm cáo buộc HTS đã cố tình vi phạm lệnh ngừng bắn trong khu vực bằng 7 vụ pháo kích ở các tỉnh Aleppo và Idlib.
Việc HTS chuẩn bị cáo buộc tấn công hóa học được cho là để đối phó với nguy cơ một hoạt động quân sự mới của Quân đội Arab Syria (SAA) với yểm trợ của Không quân Vũ trụ Nga (VKS) sẽ sớm diễn ra ở đông nam tỉnh Idlib.
Hình minh họa.
Chia sẻ
9 giờ trước
Video: Đối đầu căng thẳng giữa QĐ Syria và xe cơ giới Mỹ
Mới đây, trang tin Southfront đã đăng tải đoạn phim binh lính Quân đội Arab Syria (SAA) được triển khai tại khu vực Tell Tamr (Tal Tamr) ở đông bắc nước này đã tiến hành chặn đường một đoàn xe quân sự Mỹ và buộc đối phương phải rút lui.
Nhận xét về cuộc đối đầu căng thẳng nói trên, Southfront cho rằng đây đã trở thành “chuyện cơm bữa” và là “thói quen tốt để bắt đầu một ngày mới của SAA”.
Current Time0:20
/
Duration0:59
Auto
Cảnh quay binh sĩ Syria chặn đường đoàn xe cơ giới Mỹ (Nguồn: Twitter).
Chia sẻ
9 giờ trước
Chuyên gia Ai Cập: Thổ Nhĩ Kỳ đưa chiến hạm áp sát Libya nhằm trả đũa vụ tập kích căn cứ al-Watiya
Mới đây, truyền thông Trung Đông đưa tin Quân đội Thổ Nhĩ Kỳ (TAF) ra tuyên bố sẽ tiến hành một cuộc tập trận ngoài khơi Libya có tên NAVTEX nhằm “chuẩn bị cho một cuộc chiến có thể xảy ra bất kỳ lúc nào ở đông Địa Trung Hải”.
Theo trang Yeni Safak của Thổ Nhĩ Kỳ, ít nhất 8 tàu chiến và 17 máy bay chiến đấu sẽ tham gia cuộc tập trận.
Các đia điểm dự kiến sẽ diễn ra tập trận của Thổ Nhĩ Kỳ ở Địa Trung Hải.
Trả lời phỏng vấn của hãng RT Nga, chuyên gia quân sự Ai Cập, Thiếu tướng Samir Ragheb cho rằng các cuộc tập trận của ngoài khơi Libya là thông điệp “ngoại giao chiến hạm” của Ankara gửi tới Cairo.
Tướng Ragheb cũng cho rằng trong lúc Ai Cập vẫn theo dõi sát sao tình hình ở Libya, đặc biệt là mặt trận Sirte, cuộc tập trận của Thổ Nhĩ Kỳ là hành động đáp trả việc các hệ thống phòng không tại căn cứ quân sự al-Watiyah bị máy bay “chưa xác định danh tính” phá hủy hôm 5/7.
Chuyên gia Ai Cập kết luận rằng hành động “dọa dẫm” của Ankara không gây bất ngờ cho Cairo và những cuộc tập trận hải quân này sẽ không ảnh hưởng đến quyết định của Ai Cập về “lằn ranh đỏ” tại thành phố cảng Sirte và Căn cứ quân sự al-Jufra.
Tổng thống Mỹ Donald Trump sắp ban hành hàng loạt sắc lệnh hành pháp liên quan Trung Quốc và khuyến khích đưa dây chuyền sản xuất về nước.
Nhân viên làm việc tại phòng thí nghiệm thuộc Viện Vi rút học Vũ Hán.
Tiến hành trong tuần này
Trả lời phỏng vấn Đài Fox News, Chánh văn phòng Nhà Trắng Mark Meadows ngày 7.7 cảnh báo: “Trong tuần này, Tổng thống Trump sẽ ban hành một loạt sắc lệnh hành pháp về nhiều vấn đề bao gồm Trung Quốc; đưa dây chuyền sản xuất về nước để đảm bảo quyền lợi cho người lao động Mỹ; nhập cư và giảm giá thuốc kê toa. Nhà Trắng sẽ giải quyết những vấn đề quốc hội không thể giải quyết”.
Ông Meadows lưu ý khi quốc hội “không có hành động” chống lại Trung Quốc thì Tổng thống Trump sẽ có biện pháp riêng, nhưng không công bố thêm bất kỳ chi tiết nào về các sắc lệnh hành pháp. Trong cuộc họp báo tại Nhà Trắng, ông Meadows chỉ hé lộ về ưu tiên hàng đầu của Tổng thống Trump là sắc lệnh khuyến khích doanh nghiệp chuyển dây chuyền sản xuất từ Trung Quốc về Mỹ, nhất là những công ty liên quan đến vật tư y tế. Sau đó, trên Twitter, Tổng thống Trump bình luận: “Trung Quốc gây thiệt hại lớn cho Mỹ và cả thế giới!”.
Cùng ngày, Cố vấn thương mại Nhà Trắng Peter Navarro cảnh báo: “Ngày mà Trung Quốc phải chịu trách nhiệm về đại dịch Covid-19 sắp đến. Nhà Trắng sẽ có hàng loạt biện pháp trong vài tuần tới, buộc Trung Quốc phải chịu trách nhiệm về những thiệt hại đã gây ra cho người dân Mỹ”. Ông Navarro còn cáo buộc Trung Quốc “sản sinh” và nói dối về vi rút gây Covid-19 bùng phát cuối năm ngoái, khiến đại dịch lan rộng khắp toàn cầu.
Tuy nhiên, ông Navarro nhấn mạnh sắc lệnh hành pháp nhắm vào Trung Quốc sẽ không ảnh hưởng đến thỏa thuận thương mại hai bên. “Chúng tôi tiếp tục theo dõi sát sao để xem liệu Trung Quốc giữ đúng cam kết theo thỏa thuận thương mại hay không. Chính phủ đã có hành động chống lại Trung Quốc liên quan đến Hồng Kông vì Bắc Kinh lợi dụng Hồng Kông để khai thác thị trường tài chính Mỹ và thực hiện các hoạt động thương mại không công bằng”, ông Navarro nói.
Về vấn đề nhập cư, Thư ký báo chí Nhà Trắng Kayleigh McEnany tiết lộ khả năng có một sắc lệnh hành pháp nhằm hủy chương trình DACA vốn bảo vệ khoảng 700.000 người nhập cư lậu vào Mỹ khi còn là trẻ em, theo tờ The Washington Times. Tòa án tối cao Mỹ hồi tháng 6 ra phán quyết bảo vệ chương trình DACA, nhưng cảnh báo chính phủ vẫn có thể hủy chương trình theo đúng quy trình.
Mỹ loại Trung Quốc khỏi dự án Covid-19
Ngoài ra, trong cuộc đua phát triển vắc xin Covid-19, Mỹ được cho là ngày càng gia tăng động thái nhằm loại Trung Quốc ra khỏi các dự án nghiên cứu nội địa và quốc tế. Tờ South China Morning Post hôm qua chỉ ra trong cuộc điều trần gần đây ở Ủy ban Quân vụ Thượng viện Mỹ, tướng Gustave Perna, dẫn đầu sáng kiến OWS của chính phủ Mỹ phát triển vắc xin Covid-19, đã loại trừ khả năng làm việc với Trung Quốc về các dự án liên quan.
Hồi tháng 4, Viện Y tế quốc gia (NIH) của Mỹ công bố một sáng kiến hợp tác công – tư nhằm phát triển chiến lược tìm ra phương pháp điều trị và vắc xin ngừa Covid-19, do vi rút Corona chủng mới (SARS-CoV-2) gây ra. Tham gia sáng kiến có 18 công ty dược từ Mỹ, Nhật Bản, Đức, Anh, Thụy Sĩ và Pháp, nhưng không có công ty nào của Trung Quốc, trong khi hiện có tới 9 trong số 19 vắc xin Covid-19 đang trong giai đoạn thử nghiệm lâm sàng do các công ty Trung Quốc phát triển, theo Tổ chức Y tế thế giới (WHO).
Không lâu sau khi sáng kiến trên được công bố, NIH bất ngờ cắt tiền tài trợ cho một dự án nghiên cứu vi rút Corona từ dơi do EcoHealth Alliance, tổ chức phi chính phủ ở New York, thực hiện cùng với một số tổ chức nghiên cứu của Trung Quốc, trong đó có Viện Vi rút học Vũ Hán (WIV). Tiền tài trợ cho dự án này được cấp lần đầu vào năm 2014 và trong năm 2019, NIH đồng ý tài trợ thêm 5 năm nữa. Giám đốc Viện Nghiên cứu dị ứng và bệnh truyền nhiễm thuộc NIH Anthony Fauci cho hay khoản tài trợ cho dự án nói trên bị cắt theo chỉ đạo của Nhà Trắng.
Trong những năm đầu của thời Chiến tranh Lạnh, Canada quyết định sẽ thiết kế và chế tạo ra chiến đấu cơ tối tân nhất thế giới.
Tham vọng
Canada vốn nổi tiếng với những chiếc máy bay dã chiến, có khả năng hạ cánh và cất cánh nơi địa hình hoang dã. Từ hồi cuối thập niên 1930, quốc gia Bắc Mỹ này đã bắt đầu sản xuất các máy bay do Anh thiết kế để trợ lực cho quân Đồng minh. Hầu hết những phi cơ này đều là những thiết kế mang tính biểu tượng thời chiến, như chiến đấu cơ Hawker Hurricane và phi cơ ném bom Avro Lancaster.
Các chính trị gia và kỹ sư đầy tham vọng của Canada không thỏa mãn với vai trò này. Họ quyết định gây dựng ngành chế tạo máy bay hàng đầu thế giới, hoạt động riêng biệt khỏi các nhà máy và lực lượng nhân công có tay nghề đã hình thành được trong thời chiến.
Không vừa lòng với việc lắp ráp máy bay do nước khác thiết kế, thế hệ lãnh đạo mới của Canada đã quyết tâm tự chế tạo ra thiết kế của riêng mình.
Avro Aircraft, hãng chế tạo máy bay Canada được thành lập sau chiến tranh, là công ty sẽ thực hiện giấc mơ này.
Không bị ràng buộc bởi những cách tư duy của các đối thủ cạnh tranh vốn đã phát triển vững mạnh, ổn định hơn, các kỹ sư của Avro được quyền thử nghiệm các loại chiến đấu cơ mang tính cách mạng đột phá, phi cơ dân dụng, đĩa bay và thậm chí cả phi thuyền không gian.
Những hoạt động này đã đưa Canada vào vị thế đạt mức công nghệ tân tiến của Thời đại Phi cơ Phản lực.
Để làm được vậy, các kỹ sư phải đương đầu với những vấn đề mà các nước nhỏ như Canada gặp phải trong các lĩnh vực công nghệ cao ở thời điểm đó, bởi ngay cả khi các chính trị gia đặt niềm tin và sẵn lòng rót tiền vào thì đây vẫn là một dự án mạo hiểm.
Và chiến đấu cơ Arrow ra mắt.
Vào ngày 4/10/1957, 14.000 người tới nhà chứa máy bay lớn ở ngoại ô Toronto để chiêm ngưỡng cảnh chiếc máy bay to đẹp, cánh rộng, màu trắng trình làng.
Đó là chiếc máy bay đánh chặn Avro Arrow. Dài rộng hơn một phần ba so với chiếc chiến đấu cơ Typhoon của EU ngày nay, Arrow có thể bay với vận tốc gần bằng tốc độ Mach 2.0 (1.500 dặm/giờ, tức là bằng vận tốc tối đa của phi cơ siêu thanh Concorde của Hoa Kỳ), và có khả năng còn bay nhanh hơn nữa.
Nó trị giá tới 250 triệu đô la Canada (tương đương 1,58 tỷ đô la Mỹ vào thời điểm hiện tại), đưa quốc gia này trở thành một siêu cường về không quân.
Dự án thực sự mang tính đột phá. Các kỹ sư của Avro đã được trao quyền tạo ra một phi cơ siêu đẳng kỷ lục mà không phải bận tâm về chuyện tiết kiệm chi phí.
Tan mộng
Nhưng người Canada đã sớm nhận ra rằng kỷ nguyên siêu thanh đã khiến các dự án hàng không trở nên đắt đỏ đến nỗi số các nước có thể thực hiện chúng chỉ đếm được trên đầu ngón tay – và thật không may, Canada không phải là một trong số các nước đó.
Quảng cáo cho Hãng Avro Aircraft nhân kỷ niệm “50 năm đầu tiên đầy sức mạnh của ngành hàng không Canada 1909 – 1959” chỉ vừa mới được in thì vào “Thứ Sáu Đen tối”, 20/2/1959, loa phóng thanh của nhà máy Avro Aircraft tại ngoại ô Toronto vang lên hết công suất.
Hàng ngàn nhân viên Avro được nghe Chủ tịch Công ty thông báo rằng “gã khốn ở Ottawa” (vị tân thủ tướng vừa được bầu của Canada, John Diefenbaker) đã hủy bỏ toàn bộ chương trình Arrow.
Sau đó, ngay trong ngày, 14.500 nhân viên nam nữ có tay nghề bị mất việc.
Bản quyền hình ảnhAVRO CANADA/CANADA AVIATION AND SPACE MUSEUMImage captionChiếc chiến đấu cơ này đã trở thành niềm tự hào dân tộc cho biết bao người dân Canada
Vào thời điểm nghe tin xấu, Ken Barnes là kỹ sư thiết kế dày dặn kinh nghiệm trong dự án chế tạo chiếc máy bay đột phá này.
Như bao người dân Canada, Barnes bàng hoàng trước quyết định hủy bỏ dự án Avro Arrow. Khi được yêu cầu hủy bỏ các bản vẽ, Barnes đã giấu chúng trong tầng hầm của nhà mình.
Các bản thiết kế nằm nguyên đó cho đến tận lúc cháu trai của Barnes phát hiện ra sau khi ông qua đời.
Ám ảnh
Tin này đã trở thành dòng tin hàng đầu trên khắp Canada vào năm ngoái, và dấy lên tia hy vọng về một phép lạ khác, rằng có lẽ một trong những chiếc máy bay nguyên mẫu bằng cách nào đó đã thoát khỏi cảnh bị phá hủy.
Nếu việc sa thải hàng loạt là hành động nỗ lực tuyệt vọng cuối cùng của công ty thì biện pháp này đã không hiệu quả.
Trong một động thái gây chấn động Canada, việc cắt phá tan nát các mẫu chiến đấu cơ Arrow được tiến hành ngay phía trước nhà máy.
Khoảnh khắc đó, được ghi lại qua một bức ảnh đen trắng mờ nhạt, tiếp tục ám ảnh dai dẳng đất nước Canada.
Ba năm sau, công ty Avro Aircraft đóng cửa. Tổng cộng khoảng 50.000 người mất việc.
“Bạn sẽ không thấy một nước nào đầu tư mạnh mẽ đến vậy vào việc chế tạo ra một chiếc phi cơ không bao giờ đi vào hoạt động cả,” Erin Gregory, người phụ trách Bảo tàng Hàng không và Không gian Canada nói.
“Đối với người Canada, đây là một cơ hội bị bỏ lỡ. Sau đó, có ý tưởng rằng chúng tôi là một quốc gia đất rộng người thưa với tinh thần sáng tạo cao trong nhiều lĩnh vực, mà dự án Arrow là một ví dụ điển hình. Nó là đỉnh cao của công nghệ hàng không, và Avro là công ty hàng không công nghệ cao ở Canada. Tuy nhiên, chính phủ đã phá hỏng hết cả.”
“Người Canada đã thôi không còn tụ tập gặp nhau hàng đêm để hồi tưởng về những ngày huy hoàng của chiến đấu cơ Arrow nữa,” Amy Shira Teitel, sử gia người Canada chuyên về phi thuyền không gian và là tác giả cuốn ‘Chiến đấu giành Không gian: Hai Phi công và Trận chiến Lịch sử Để Phụ nữ Bay vào Không gian’, nói.
“Tuy nhiên, Canada vẫn bị ám ảnh với văn hoá Canada, và chiến đấu cơ Arrow thì mang tính cách mạng. Đó là một phi cơ phản lực tốc độ siêu thanh Mach 2 ngang cơ với sản phẩm Hoa Kỳ, và là tác phẩm hoàn toàn do bàn tay khối óc của người Canada làm ra, được chế tạo tại Malton, Ontario. Thế mà sau đó, lại có một quyết định kỳ lạ là hủy bỏ và coi như nó chưa từng tồn tại.”
Có một câu nói đùa của người Canada rằng việc hủy bỏ chiến đấu cơ Arrow chính là điều tuyệt diệu nhất cho nước Mỹ.
Nhiều người Canada còn đi xa hơn với việc quy trách nhiệm về sự thất bại của chương trình cho quốc gia láng giềng vừa là bạn mà lại vừa như thù ở phía nam.
Song các tranh cãi và thuyết âm mưu đã che giấu một sự thật quan trọng.
“Các dự án quốc phòng công nghệ cao thì vô cùng tốn kém,” Joe Coles từ Hush-Kit, trang blog chuyên viết về hàng không, nói. “Nếu như chính phủ không đảm bảo sẽ ký đơn đặt hàng lớn thì những dự án này thường không thể thực hiện.”
“Tính đến thời điểm bị hủy bỏ, chi phí của chương trình đã tăng lên đến con số đáng kinh ngạc là 250 triệu đô la Canada,” Gregory nói. “Đó là một số tiền lớn khủng khiếp trong những năm 1950, đặc biệt là đối với một nước nhỏ như Canada. Mà dự án thì vẫn cần thêm nhiều triệu đô la nữa, cho nên cắt bỏ đi thì sẽ đơn giản hơn.”
Bản quyền hình ảnhAVRO CANADA/CANADA AVIATION AND SPACE MUSEUMImage captionChiếc CF-100 đã mang đến cho kỹ sư thiết kế của Avro kinh nghiệm quý báu trong việc chế tạo máy bay phản lực siêu việt
Chiến đấu cơ Arrow là sự phản ánh hình ảnh độc đáo của công ty đã chế tạo ra nó.
Hãng sản xuất máy bay Avro Aircraft ra đời dựa theo chiến lược “nhà máy nương bóng” của Anh, theo đó việc sản xuất máy bay, xe tăng và các loại vũ khí khác được phân tán ra để đưa vào thực hiện tại các nhà máy sản xuất, chế tạo động cơ xe hơi trong thời kỳ ráo riết chuẩn bị cho trong Thế Chiến 2.
Trong chiến tranh, nhà máy đã sản xuất những chiếc máy bay mang tính biểu tượng như Hawker Hurricane và máy bay ném bom Lancaster.
Từ ‘nhà lắp ráp’ thành ‘nhà thiết kế, sản xuất’
Khi chiến thắng đang đến gần, bộ trưởng trong nội các chính phủ Canada CD Howe tin rằng điều tối quan trọng là phải biết tận dụng cơ hội này để thành lập ngành công nghiệp máy bay Canada.
Các kỹ sư của Avro đón nhận thách thức.
Năm 1949, C-102 Jetliner, chiếc phi cơ phản lực đầu tiên của Canada, cũng là chiếc phi cơ dân dụng đầu tiên của vùng Bắc Mỹ và là chiếc thứ hai trên thế giới, ra mắt.
Một năm sau, Canada tung ra chiến đấu cơ phản lực đầu tiên, và cho đến nay cũng là dòng máy bay duy nhất được sản xuất hàng loạt, chiếc CF-100 Canuck.
Mặc dù chung tên với các nhà sản xuất máy bay ném bom Lancaster, nhưng thực sự thì Avro là công ty con của Hawker.
Nhóm Dự án Đặc biệt của Avro tiên phong nghiên cứu loại đĩa bay có thể cất cánh và hạ cánh theo chiều thẳng đứng, gọi là Avrocar. Một nhóm khác thì nghiên cứu chế tạo phi thuyền Space Threshold Vehicle có khả năng chở được một người lên rìa tầng khí quyển rồi quay trở về Trái Đất. Một nghiên cứu khả thi cho một phi cơ siêu thanh bay xuyên Đại Tây Dương đã được làm xong tính đến thời điểm dự án Arrow bị hủy bỏ.
“Avro vừa đáng kinh ngạc về thành tích công nghệ vừa là trung tâm của khát vọng quốc gia trở thành cường quốc hàng không,” Randall Wakelam, giáo sư lịch sử tại Đại học Quân sự Hoàng gia Canada, nói.
“Chính phủ dự định biến Canada từ một quốc gia nhỏ chuyên lắp ráp máy bay do Anh, Mỹ thiết kế thành nhà sản xuất phi cơ tầm cỡ quốc tế, ngang hàng với các nước khác.”
Bỏ làm phi cơ dân dụng để làm chiến đấu cơ
Các quyết định của chính phủ ở Ottawa không phải lúc nào cũng hậu thuẫn cho Avro.
Năm 1950, Chiến tranh Lạnh trở nên nóng bỏng khi Bắc Hàn xâm chiếm Nam Hàn.
CD Howe yêu cầu Avro hủy bỏ dự án Jetliner và ưu tiên sản xuất Canuck.
Như điềm báo về số phận của Arrow, bất chấp sự quan tâm của Mỹ đối với hoạt động sản xuất máy bay của Canada, các nhân viên đã cắt rời từng mảnh, phá bỏ chiếc Jetliner nguyên mẫu.
Đến năm 1954, Không quân Hoàng gia Canada (RCAF) công bố yêu cầu cần đáp ứng của một máy bay chiến đấu mới.
Arrow thắng, nhưng lại nhanh chóng phát triển thành một dự án phức tạp nhằm hướng tới áp dụng các kiến thức khoa học tân tiến nhất mà Avro có khả năng quản lý cũng như chính phủ có khả năng tài chính.
Phi cơ đánh chặn phải đạt năng lực bay và khai hoả ở độ cao 50.000 bộ, với vận tốc trên Mach 1.5. Nó phải có khả năng hoạt động trong điều kiện khắc nghiệt của Bắc Cực và có thể bay đường trường theo yêu cầu.
Để đạt được những mục tiêu này, các kỹ sư của Avro đã chế tạo ra hệ thống kiểm soát bay điều khiển điện tử đầu tiên (là hệ thống điều khiển bằng máy tính thay thế cho hệ thống kiểm soát bay cơ khí điều khiển bằng tay của phi cơ) trong máy bay, và máy tính hoa tiêu điều khiển bay được sử dụng từ xa.
Họ sử dụng các vật liệu mới trong khung máy bay, và một công ty trong cùng hệ thống đã thiết kế và chế tạo động cơ Iroquois mới, cực mạnh, nhẹ, siêu thanh.
Để tận dụng tối đa tiềm năng, máy bay đánh chặn có thêm một chương trình vũ khí mới, được gọi là Astra (còn có biệt danh là “Giá trên trời”), và một tên lửa mới.
Siêu phẩm Arrow
Chiến đấu cơ Arrow tân tiến đến mức Canada không có đủ phương tiện để thử nghiệm. Thay vào đó, các kỹ sư đã phải sử dụng các cơ sở tại Hoa Kỳ như Uỷ ban Tư vấn Quốc gia về Siêu thanh (NACA) tại Langley Park, Virginia. (Năm 1958, NACA trở thành NASA.)
“Arrow là một máy bay chiến đấu công nghệ cao, năng lực cực mạnh,” Coles nói. “Các nhà thiết kế đã chế tạo ra nó mà hầu như không phải quan tâm tới vấn đề tốn kém chi phí, và nó gần như được ‘mạ vàng’.”
Bản quyền hình ảnhAVRO CANADA/CANADA AVIATION AND SPACE MUSEUM
Arrow còn đạt được một thành tích “đầu tiên” nữa: đó là chiếc phi cơ đầu tiên tinh vi phức tạp đến vậy được các kỹ sư chế tạo ra bản nguyên mẫu bằng việc sử dụng các công cụ máy móc thay vì làm thủ công. Quá trình này chỉ mất có 28 tháng kể từ bản phác thảo đầu tiên cho đến khi sản phẩm ra mắt công chúng, và đến tháng 2/1959, dây chuyền chế tạo máy bay đã thực sự hoạt động.
Gánh nặng chi phí
Vào thời điểm thông báo tin xấu ngày “Thứ Sáu Đen tối” 20/2/1959, lúc quyết định huỷ bỏ dự án Arrow được loan báo, có năm chiếc máy bay nguyên mẫu đã hoàn thành. Còn một chiếc nữa đã được gắn động cơ Iroquois, gần xong để có thể sẵn sàng cất cánh, và bốn chiếc khác đang trong các công đoạn lắp ráp khác nhau.
Trong nhà máy để đầy các bộ phận, phụ tùng máy bay. Các phiên bản Arrow đạt vận tốc Mach 3 và siêu thanh – Mach 5 – đang được thiết kế.
“Nhiều vấn đề đã âm ỉ từ lâu, chỉ là chưa được đem ra thảo luận công khai thôi, từ nhiều tháng trước khi [tân Thủ tướng] John Diefenbaker đưa ra quyết định của mình,” ông Wakelam nói.
“Việc nên tiếp tục hay từ bỏ dự án bị ảnh hưởng bởi không chỉ các yếu tố niềm tự hào dân tộc và tiến bộ công nghệ, mà còn cả về tính kinh tế, hiệu quả tạo công ăn việc làm, bởi những hạn chế trong ngân sách liên bang, thị trường cạn kiệt và các nguy cơ công nghệ nhanh bị lỗi thời.”
Với Jetliner, chính phủ ông Diefenbaker đã ra lệnh phá bỏ tất cả các máy bay nguyên mẫu, bất chấp lời đề nghị từ Hoa Kỳ theo đó mua lại toàn bộ các máy bay đã hoàn thành, cũng như yêu cầu từ Anh, muốn sử dụng một số chiếc để nghiên cứu chế tạo phi cơ siêu thanh.
Phần còn lại của dự án Arrow cũng không may mắn gì hơn. Chính phủ khi đó đã hủy bỏ hệ thống Astra. Một động cơ Iroquois đã được trao cho Anh để giúp dự án máy bay siêu thanh, nhưng chính phủ Ottawa không tiếp tục theo đuổi dự án, bất chấp những lợi ích thương mại.
Thực hư vụ chiến đấu cơ Arrow ‘thoát nạn’
Không lâu sau ngày “Thứ Sáu Đen tối”, tin đồn bắt đầu lan truyền rằng có một chiếc Arrow đã được một trong các phi công thử nghiệm lái trộm đi cất giấu.
Bằng cách so sánh những bức ảnh đầu tiên việc phá hủy các phi cơ nguyên mẫu bên ngoài nhà máy Avro với những cái sau này, có vẻ như phi cơ nguyên mẫu RL-202 đã biến mất.
Bản quyền hình ảnhAVRO CANADA/CANADA AVIATION AND SPACE MUSEUMImage captionTính đến thời điểm dự án bị hủy bỏ, đã có năm chiếc Arrow nguyên mẫu được hoàn tất
Có nhân chứng hẳn hoi. Nhà văn người Canada, June Callwood, sống gần nhà máy, tuyên bố đã nghe thấy tiếng một Arrow cất cánh trong ngày dự án bị huỷ.
Sau đó, vào năm 1968, Trung tướng Không quân Wilfred Curtis, anh hùng thời chiến và là người chịu trách nhiệm triển khai chương trình Arrow, đã từ chối trả lời khi được hỏi trong một cuộc phỏng vấn rằng liệu có phải một chiếc Arrow nguyên mẫu đã được đem giấu đi ở nơi an toàn hay không.
Được thổi bùng thêm với vụ phát hiện ra các ghế phóng của chiếc Arrow và các món đồ khác ở Vương quốc Anh, các “Arrowhead” bắt đầu băn khoăn về việc phải chăng một trong những chiếc Arrow nguyên mẫu đã được đưa lậu đến Anh an toàn.
Những phát hiện, theo một báo cáo, đã dẫn tới việc có nhân chứng kể lại một vụ xảy ra tại căn cứ Không quân Hoàng gia Anh ở tỉnh Kent, Anh Quốc, vào thời thập niên 1960, khi có một chiếc máy bay cánh lớn màu trắng không mang ký hiệu quốc gia, cũng không đăng ký thuộc nước nào, đã đáp xuống. Có phải đó chính là một chiếc Arrow?
Kỹ sư thiết kế phác thảo Ken Barnes không phải là nhân viên Avro duy nhất đã cất giấu một số chi tiết thiết kế của Avro hoặc các tài liệu vô giá trong ngày “Thứ Sáu Đen tối” – và có lẽ, thay vì xem những thứ này là bằng chứng cho thấy có một chiếc Arrow nguyên mẫu bị mất ở đâu đó thì người ta lại hùa nhau thêm thắt thành câu chuyện một chiếc máy bay mất tích.
“Cuối cùng thì, bất kể những điều mà một số người nói, Mỹ không hề gây áp lực để giết chết dự án Arrow,” Coles nói. “Đó chỉ là do những đòi hỏi ngân sách quá mức của siêu chiến đấu cơ Canada này mà thôi.”
Bản quyền hình ảnhAVRO CANADA/BẢO TÀNG HÀNG KHÔNG VŨ TRỤ CANADAImage captionChiến đấu cơ Arrow tân tiến ngang cơ với bất kỳ máy bay đánh chặn nào được chế tạo bởi quốc gia khác vào thời điểm đó
Hãng Avro Aircraft có thể cũng phải đối mặt với số phận tương tự ngay cả khi chương trình Arrow vẫn tiếp tục.
“Bạn chỉ cần nghĩ về số lượng khổng lồ các phi cơ mà bạn nhìn thấy tại ‘nghĩa địa máy bay’ ở Pima, Arizona,” Gregory nói.
“Tất cả các công ty Mỹ tạo ra các thiết kế mới trong suốt thời Chiến tranh Lạnh đều nhờ vào việc có được các hợp đồng của chính phủ. Hoa Kỳ có thể đủ khả năng đó, nhưng tôi không nghĩ rằng chính phủ Canada có khả năng ký hợp đồng với Avro để hãng có thể duy trì được trong thời thập niên 1960, 1970 và 1980.”
Dù sao đi nữa, một yếu tố tầm nhìn chiến lược trong thời chiến của Canada đã thành hiện thực. “Canada là quốc gia có ngành công nghiệp hàng không vũ trụ lớn thứ năm trên thế giới,” Gregory nói thêm.
tandanhoa.com 